چهارشنبه ۹ آبان ۱۴۰۳ / Wednesday 30th October 2024

 

 

تاریخِ جهان از ماموت‌ تا فیسبوک 10
در تمدن مینوسی، زنان از جایگاه بالایی برخوردار بودند 

 
 
 
در قسمت پیش ضمن اشاره به خط (نوشتار)، که زبانِ دست و حافظ افکار و آثار آدمی است، یادآور شدم نیاز به ثبت وقایع و مبارزه با فراموشی، انسان را به نوشتن واداشت.
از موارد زیر نیز صحبت شد:
  • نخستین مدارک نگارشی بشر که به صورت لوح‌های گِلین برجای مانده‌‌است،
  • خط فنیقی، میخی و هیروگلیف،
  • سرخ‌پوستانی که به گویش‌های متعدد زبان مایایی تکلم نموده و نوعی خط ابتدایی هیروگلیفی داشتند،
  • حکاکی روی کاسه‌های لاک‌پشتان که در چین باستان مرسوم بود، و -
  • سومری‌ها؛ نخستین اقوامی که گفتار و اندیشه‌های خودشان را ثبت کرده‌اند.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــ
«کرِت»؛ کانون تمدن مینوسی
مینوسی‌ها  Minoan اشاره به ساکنان جزیرهٔ کِرِت Crete یونان است که از آسیای صغیر به آن جزیره مهاجرت کرده بودند و فرهنگ و تمدن‌شان آسیایی بود.
یونان در عصر مفرغ (برنز) در کنترل کامل مینوسی‌ها بود. این قوم با نیروی دریایی نیرومند خود بر تمامی جزایر دریای اژه فرمانروایی می‌کردند.
[عصر برنز یا مفرغ دوره‌ای در تاریخ پیشرفت بشری است که در روند آن انسان‌ها بیشتر به فلزکاری دست زدند و از شیوه‌هایی برای گداختن مس و قلع و فرایند آلیاژسازی آن و قالب‌ریزی برنز بهره‌بردند.]
...
زادگاه تمدن مینوسی؛ جزیره کرت در جنوب یونان است که با تجارت دریایی و بازرگانی گسترده با ارتباطی تنگاتنگ با مردمان فنیقیه و مصر باستان شکوفا شد. اگرچه در آثار دوره‌های‌ گوناگون‌ تاریخ‌ کرت،‌ نفوذ فرهنگ‌ مصر به‌ چشم‌ می‌خورد اما تمدن‌ کرت‌ به‌ منزلۀ‌ نخستین‌ حلقۀ‌ زنجیر تمدن‌ اروپایی‌ محسوب می‌شود،
...
دریانوردان و تاجران کرت، روغن زیتون، روغن معمولی، شراب و عسل را در جام‌های سفالین می‌ریختند و به قبرس و مصر و...بُرده، داد و ستد می‌کردند. مصنوعات‌ آن جزیره‌ علاوه بر قبرس‌ و مصر؛ از فلسطین‌ و ایتالیا و اسپانیا و خیلی جاهای دیگر نیز سردرآوردند.
در مقابل، یکی از واردات مینوسی‌ها قلع بود که برای ساخت برنز به آن نیاز داشتند. مس از قبرس، لاجورد و عاج از سوریه و مرمر سفید، مجسمه های کوچک، تخم‌ها و پَرهای شترمرغ از مصر دیگر واردات تمدن مینوسی بودند.
مینوسی‌ها ظروف سفالی را با موجودات دریایی مانند اختاپوس (هشت پا) تزیین می‌کردند.
توجه داشته باشیم که ساختن ظروف سفال متعلق به زمانی است که انسان در دشت زندگی می‌کرد و روستاهای اولیه شکل گرفته‌ بود.
...
در تمدن مینوسی، زنان از جایگاه بالایی برخوردار بوده‌اند و یکی از خدایان آنان نیز، الهه‌ای به نام «پوتنیا» بوده‌است.
سنت پَرش از روی گاو نر، که شامل پریدن از بالای سر گاوهای وحشی است، از همان دوران به عنوان رسم مذهبی پذیرفته شده بود و تا امروزه هم، برای تفریح، در این مناطق رواج دارد.
با توجه به معابد فراوان در کرت، باستان شناسان این موضوع را تایید می‌کنند که قوم مینوس گرایش دینی داشته‌اند.
...
در سال ۱۹۰۰ میلادی یکی از مهم‌ترین شهرهای کرت آن زمان (کنوسوس)، از زیر خاک بیرون آورده شد و کاخ‌های مجلل و عظیم آن و نیز دهها اثر تاریخی، باستان شناسان را به تأمل و شگفتی واداشت.
وجود لوله‌های آبرسانی در سراسر شهر کنوسوس و همچنین انبارهای پر از غله نشان داد که این شهر زمانی در مسند قدرت یونان بوده‌است.
کوزه‌های سفالی و بقایای کاخ‌های پیشرفته مینوسی‌ها در بخش شرقی جزیره هنوز باقی‌ست. در زیر برخی کاخ‌ها، شبکه کارآمدی برای فاضلاب از لوله‌های سفالی ساخته شده‌است.
...
جاه و جلال مینوسی‌ دیری نپائید.  سال ۱۶۲۸ پیش از میلاد زلزله‌ای بزرگ ناشی از فوران آتشفشان در جزیره یونانی ثرا Thera، شهرهای تمدن مینوسی را با خاک یکسان کرد. جدا از این بلای ویرانگر؛ میسنی‌ها Mycenaean از راه رسیدند.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــ
میسنی‌ها؛ تمدن سرشار از طلا
نیروهای میسنی، در سرزمین اصلی یونان، به بندرگاه‌های کرت و شهرهای آن حمله کرده و تمدن باشکوه مینوسی را از میان بردند.
میسنی‌ها به دلیل علاقه به طلا و وجود گنجینه‌های فراوان به «تمدن سرشار از طلا» شهرت یافت. آنان  توجه خاصی به ساخت دژ و پناهگاه‌های نظامی داشتند و به ساخت آثار باشکوه روی آوردند.

قبرهای میسنی به شکل لانه زنبور ساخته می‌شده که در آنها مقادیر زیادی خنجر مفرغی مرصع کاری شده با طلا و نقره کشف شده‌است. در این گور ها چندین نقاب (ماسک)، چکش کاری شده نیز یافت شده است که احتمالاً ویژگی چهره شخص مرده را به حالتی واقع‌گرایانه ثبت کرده‌است.
...
گرچه پس از نابودی تمدن کرت، میسنی‌ها دست بالا را داشتند و برتری یافتند؛ اما دیری نپایید که با یورش مهاجرین جدید (دوری‌ها Dorians) تمدن میسنی نیز از بین رفت. مهاجرین تازه وارد که از میراث هنر کرت و میسنی برخوردار بودند بعدها تمدن یونان را بنا نهادند.
تحولات این دوران را می‌توان در نخستین منظومه‌های حماسی اروپا یعنی ایلیاد و ادیسه اثر هومر دید.(در مورد ایلیاد و ادیسه در قسمت چهاردهم توضیح داده‌ام).

فرهنگ‌ها نیز مانند هر موجود زنده‌ای روزی زاده می‌شوند، در طول زمان می‌بالند و شکوفا می‌شوند، اما سرانجام نیروی آنها به پایان می‌رسد و به سراشیب انحطاط می‌افتند.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــ
سوءاستفاده از نیاز انسان به ستایش و پرستش
پیش‌تر به تمدن‌های کهن (نورته چیکو، تمدن بزرگ و باستانی در حدود امروزی کشور پرو، تمدن مصر و چین...) اشاره کرده‌ام. اینجا در مورد تمدن باستانی بابل توضیح کوتاهی می‌دهم.
بابل در حوضهٔ رود فرات قرار داشت و یکی از تمدن‌های باستانی حوزهٔ میان‌رودان است. بقایای به جا مانده از این شهر را تقریباً در ۸۸ کیلومتری جنوب بغداد امروزی و نزدیک شهر حله عراق می‌توان یافت.
اقتدار بابل در دنیای قدیم آنچنان بود که در دولت‌های بعدی اثرگذار شد. به‌ویژه قوانین حمورابی - ششمین امپراتور بابل بزرگ - که لوح‌نوشته‌ آن در شوش (ایران) یافت شده‌است.
قوانین حمورابی مربوط به زراعت، آبیاری، کشتیرانی، خرید و فروش برده و مجازات‌ها، ارث و ازدواج است.
در زمان حمورابی شیوهٔ جدید مدیریت که تمرکز قدرت در مرکز و دربار بود به کار گرفته شد و قدرتی که در اختیار فرمانروایان ولایات بود به پادشاه تفویض شد. پادشاهان با سوءاستفاده از نیاز انسان به ستایش و پرستش، مدعی داشتن منشاء الهی و فره ایزدی بودند.
...
در متن انگلیسی این مقاله؛ به «فاتحان هیتی» The Hittites و به هیکسوس‌ها The Hyksos اشاره شده‌است.
هیتی‌ها؛ در آناتولی، میان‌رودان شمالی و سوریه حکومت می‌کردند و از پیشروان عصر آهن بودند.
هیکسوس‌ها (قبایل آسیایی سامی و کنعانی نژاد) بودند که در سده هفدهم پیش از میلاد به مناطق زیر نفوذ دولت مستقر در تبس Thebes (شهری باستانی در مصر باستان) یورش آوردند...
هیکسوس‌ها اسب داشتند. حیوانی که پیش از آن مصری‌ها ندیده بودند و سرعت و چالاکی‌اش حرف نداشت. هیکسوس‌ها اسبان را جلوی ارابه‌ها می‌بستند و با آنها می‌توانستند میدان جنگ را همچون باد درنوردند...
...
تاریخ جهان از ماموت تا فیسبوک ادامه خواهد داشت...
2000- 1900- 1800- 1700- 1600- 1500 BCE
2000 BCE
Minoan seafarers
The Minoan civilization , on the island of Crete, dominated the eastern Mediterranean. The Minoans were great seafaring traders, exchanging Cretan goods, such as olive oil, wine, and decorated pottery, for Egyptian ivory and copper from Cyprus. They also founded trading settlements on other islands, such as Karpathos and Thera (santorini). Minoan pottery was often decorated with marine creatures, such as octopuses,
...
Minoan palaces were fitted with sophisticated plumbing systems and flushing toilets.
 
1800 BCE
Peruvian advances
Major advances in northern Peru led to the introduction of pottery, weaving, and intensive farming. The population grew and new urban centres were built.
 
1760 BCE
Babylonian empire
King Hammurabi of Babylon conquered Mesopotamia, creating a short-lived empire. He is best known for his law code, inscribed on a stele (stone) that he had set up in public so all could see it. The carving (left) shows him receiving his laws from Shamash, god of justice.
 
SHANG CHINA
The King of the Shang dynasty ruled China from 1600 BCE.
People worshipped ancestors, and the massive gulf between rulers and ordinary people grew.
When a king or noble died, he was buried with hundreds of slaves or prisoners, executed by beheading, to serve him in the next life.
 
Burial Customs
Found among the items in a Shang royal tomb were this chariot, and the skeletons of two charioteers and the horses to pull it.
 
Age of bronze
The bronze industry flourished at this time. Skilled craftsman made tools, weapons, musical instruments, and ritual items, such as this blade.
 
1650 BCE
Egypt invaded
The Hyksos, a people from western Asia, conquered the Egyptian delta, flighting from horse-drawn chariots later adapted by the Egyptians.
 
1650 BCE
Hittite conquerors
The Hittites conquered an empire that encompassed most of Asia Minor, also known as modern-day Turkey. They rode into battle on chariots, and were one of the first peoples to use iron, from around 1550 BCE. They traded iron goods, but kept the technolgy secret for 300 years.
 
1628 BCE
Thera eruption
A massive volcanic eruption on the Greek island of Thera buried Minoan settlements on the island. It also set off tidal waves which devastated nearby islands, and coastal settlements on Crete.
 

1600 BCE
Mycenae
The Mycenaean civilization rose to power in Greece. They were influenced by the Minoans, coping their art and fashions, but were much more warlinke. They built fortified palaces and conquered Crete in around 1450 BCE.
 
1550 BCE
New Kingdom
Pharaoh Ahmose drove Hyksos invaders out of Egypt and a new period of rule began, known as the New Kingdom. Pharaohs, ruling from Thebes, later conquered an empire in Asia. It was a time of prosperity, during which the huge temple complex at Karnak was built.
History Year by Year/Peter Chrisp, Joe Fullman, Susan Kennedy

برای ارسال این مطلب به فیس‌بوک، آیکون زیر را کلیک کنید:
facebook