تاریخِ جهان از ماموت تا فیسبوک22
ارشمیدس و داستان «اروکا»؛ یافتم یافتم
بحث تاریخ جهان از ماموت تا فیسبوک؛ از انسانهای اولیه آغاز شده و اکنون به وقایع بین ۳۰۰ تا ۲۰۰ قبل از میلاد رسیده‌است.
همینطور جلو می‌آییم تا به روزگار خودمان برسیم.
در قسمت پیش با اشاره به سقراط حکیم گفتم که او از شاگردانش می‌خواست تا سخنان و کلمات خود را تحت تعریف دربیاورند و خدایان‌شان، ارزش‌هایشان و خودشان را مورد پرسش و ارزیابی قرار دهند. وقتی مرتجعین برای سقراط پاپوش دوختند و حکم مرگش را دادند به آنان گفت:
«اگر می‌اندیشید که با کشتن من می‌توانید کسی را از نکوهش زندگی زیان‌آورتان بازدارید، سخت در اشتباه هستید. آسان‌ترین و شریف‌ترین راه، از پای درآوردن دیگران نیست؛ بلکه بهتر ساختن خویشتن است.»
سقراط در آخر پشنهاد شاگردانش برای فرار از زندان را نپذیرفت و جام شوکران را نوشید.
در قسمت پیش، همچنین به فراز و فرود اسکندر مقدونی بویژه مواجهه‌اش با دیوژن حکیم اشاره نمودم .
...
در این بخش به وقایع اتفاقیه زیر که بین ۳۰۰ تا ۲۰۰ پیش از میلاد روی داده‌است اشاره کوتاهی می‌کنم:
- مومیایی‌های پرو،
- سلطه رومیان بر مدیترانه،
- نبرد هراکلیا (بین یونان و روم)،
- غول رودِس،
- آشوکا شاه،
- نخستین امپراتوری چین، و
- مرگ ارشمیدس
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــمومیاییهای پرو
صدها مومیایی که به لحاظ قدمت به حدود ۳۰۰ پیش از میلاد برمی‌گردد در پرو؛ در شبه جزیره «پاراکاس» Paracas در منطقه اینکاها، یافت شدند. مومیایی‌ها در پارچه‌های رنگی روشن قرار داشتند و شمار زیادی از آن مربوط به کودکان بود. به‌نظر می‌رسد در آن روزگار در مراسم آیینی برخی فرزندان خودشان را قربانی خدایان نموده و مومیایی می‌کردند.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــ
سلطه بلامنازع روم
۲۹۰ پیش از میلاد روم با پیروزی بر «گل ها» Gaul (منطقه‌ای که امروزه فرانسه، بلژیک، غرب سوییس و بخش‌هایی از هلند و آلمان در آن قرار دارد) و بعداً غلبه بر سامنیت‌ها Samnites (که در جنوب ایتالیا زندگی می‌کردند)، همه ایتالیا را تحت سلطه خویش درآورد.
بعدها کارتاژها نیز که در برابر نفوذ و سلطه روم مقاومت مى‌کردند، درهم شکسته شدند و روم بر تمام حوزه دریاى مدیترانه استیلا یافت.
...
کارتاژ نام شهری باستانی در شمال آفریقا -جایی که اکنون کشور تونس جای گرفته- و تمدنی که با مرکزیت این شهر پدید آمد بود.
تمدن کارتاژ در سده‌های سوم و دوم پیش از میلاد همدوره و هماورد جمهوری روم و در کشاکش با این دولت بر سر چیرگی بر مدیترانه باختری بود. این هماوردی به سه دوره جنگ میان کارتاژ و روم انجامید. در همه این جنگ‌ها کارتاژ شکست خورد و از نیرویش کاسته شد. کارتاژ بر کرانه جنوبی مدیترانه، اسپانیا، برخی بخش‌های فرانسه و بسیاری از جزیره‌های مدیترانه از آن دسته بخش‌هایی از سیسیل چیره بود.
...
- نخستین جنگ پونیک
نخستین جنگ بر سر چیرگی بر جزیره سیسیل بود که بیست‌و چهار سال طول کشید و ناوگان دریایی دو کشور در آن به نبرد پرداختند. در این جنگ رومیان با ساخت پل‌های متحرک توانستند پیروز نبرد بشوند و ناوگان دریایی کارتاژ را نابود کنند. کارتاژی‌ها به ناچار تن به آشتی دادند و سیسیل به دست روم افتاد.
...
- دومین جنگ پونیک
بیست و سه سال پس از آن دوباره دو کشور این بار در اسپانیا و بر سر معدن‌های این کشور با هم روبه روشدند. نیروهای کارتاژ در این نبرد از فیلهای جنگی هم استفاده کردند. آنان از رشته‌کوه‌های آلپ گذشتند و به سوی جنوب سرازیر شدند و سپاهیان رومی را شکست سختی دادند. فرمانده شکست ناپذیر کارتاژ هانیبال نام داشت که البته در پایان کار حمایت کافی نشد و در جنوب ایتالیا تنها ماند و درنتیجه رومی‌ها آنچه را از دست داده بودند گرفتند و او مجبور شد امتیازات فراوانی به روم بدهد، طوری که روم قدرت اول منطقه مدیترانه شد.
- سومین جنگ پونیک
چهل سال بعد روم برای بسط سلطه بیشتر خویش دوباره به کارتاژ لشکر کشید. کارتاژ سه‌سال پایداری نمود ولی سرانجام به دلیل بی‌خوراکی تسلیم شد. رومیان شهر را به آتش کشیده؛ بازمانده سرزمین‌های کارتاژ را به خاک خود ضمیمه کردند و این رویداد در ۱۴۶ (پیش از میلاد) رخ‌داد.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــ
نبرد هراکلیا و جنگهای بی‌حاصل
۲۸۰ قبل از میلاد؛ نبرد هراکلیا Battle of Heraclea بین رومی‌ها و یونانی‌ها پیش آمد.
سپاه یونان به فرماندهی پیروس Pyrrhus؛ فیلهای جنگی را به خدمت گرفت و این نخستین بار بود که سربازان رومی حین نبرد با چنین صحنه‌ای روبرو می‌شدند و شکست خوردند. پیروس، شادمان از این فتوحات، خود را جانشین اسکندر نامید و امیدوار بود که بتواند امپراتوری بزرگی که ایتالیا را هم شامل شود، تاسیس نماید اما پیروزی وی بسیار پرهزینه بود و در رویارویی‌های بعدی هم شکست سختی خورد.
به نبردهایی که هزینه آن در برابر دستاوردهایش بسیار گزاف است؛ امروزه «پیروزی پیریک» یا Pyrrhic victory گفته می‌شود.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــ
غول رودس
۲۸۰ پیش از میلاد؛ تندیسی از هلیوس Helios‐ خدای خورشید که به غول رودس شهرت یافت؛ در ورودی بندر شهر رودس در یونان، قرار داشت که البته تنها ۵۶ سال بر پا بود، زلزله آنرا سرنگون کرد.
به گفته تاریخ نگاران این تندیس عظیم که نماد اتحاد مردم رودس به شمار می‌رفت حتی در زمانی که بر روی زمین افتاد هم شگفت انگیز بود.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــ
آشوکا شاه
حدود ۲۵۰ سال پس از بودا، شاهی از دودمان موریا بنام آشوکا به کیش بودایی گروید و زندگی خود را وقف تحقق عملی اصول آن نمود. نام آشوکا از دو بخش آ و شوکا درست شده که در سانسکریت به معنای بی اندوه است.
گفته می‌شود موریاها تبار سکاهای ایرانی تبار بودند که از شمال به هند درآمدند.
آشوکا تا ۲۳۲ پیش از میلاد بر بیشتر شبه قاره هندوستان فرمان راند. وی تحت تأثیر شاهان هخامنشی ایران فرمان‌هایش را بر سنگها و ستونها و درون غارها حک می‌کرد. اینگونه سنگنوشته‌ها در بیش از سی جایگاه در هند، نپال، پاکستان و افغانستان برجای مانده‌است.
از یادگارهای آشوکا «گنبد سانچی» است. سانچی یک روستای کوچک در منطقه رایسن هندوستان است و بناهایی تاریخی بودا را در خود جایی داده‌است و یکی از اماکن مهم زیارتی بوداییان می‌باشد.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــ
اولین پادشاه دودمان چین
چین شی هوان 秦始皇، (۲۶۰-۲۱۰ پیش از میلاد) اولین پادشاه دودمان چین و نخستین امپراتوری بود که چین را یکپارچه نمود. نام اصلیش یینگ ژنگ بود.
وی سالیان دراز بر چین فرمان‌راند. در قسمت هجدهم به او اشاره داشته‌ام. چین شی هوان به جز یکپارچه‌کردن چین به قانون‌گرایی شهره بود. اصلاحاتی را در سراسر کشور به عمل آورد. زبان چینی، واحدهای اندازه‌گیری و واحد پول را همسان نمود و ساخت دیوار بزرگ چین را آغاز کرد.
...
چین شی هوان با کنفوسیوس‌گرایی از در خصومت در آمد و بسیاری از پیروان او را سر به نیست کرد. البته با همه خودکامگی نقشی محوری در تاریخ چین داشت، چرا که این کشور را یکپارچه ساخت و این یکپارچگی-اگرچه گسسته-ولی دو هزاره پایدار ماند.
هنگامی که چین شی هوان درگذشت، برای مراقبت از دنیای پس از مرگ، او را با ۷۰۰۰ سرباز سفالی به خاک سپردند.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــ
مرگ ارشمیدس
ارشمیدس Άρχιμήδης ریاضیدان و منجم یونان باستان در سال ۲۷۸ قبل از میلاد در یونان چشم به جهان گشود و زمانی که رومیان شهر سیراکوز یونان را به تصرف خود در آوردند، بوسیله یک سرباز مست رومی به قتل رسید. (۲۱۲ قبل از میلاد)
گفته می‌شود وی یک مسأله ریاضی را حل می‌کرد و آخرین کلماتش این بود: دایره‌های مرا خراب نکن.
...
می گویند پادشاه سیراکوز، زرگری را مأمور کرده بود تا برایش تاجی از طلای خالص بسازد. وقتی تاج تکمیل شد و به دست پادشاه رسید، تردید داشت که زرگر تمام طلا را به کاربرده باشد. شاه از ارشمیدس خواست معلوم کند آیا واقعاً تاج از طلای خالص است یا نه. در آن روزگار، شیمی تحلیلی به اندازهٔ ریاضیات پیشرفته نبود. ارشمیدس می‌دانست که اگر بتواند حجم تاج را تعیین کند، خواهد فهمید که از طلای خالص درست شده است یا نه.
در قصه‌ها آمده‌است وقتی به حمام رفت و پا به خزینه گذاشت با دقت در آب خزینه که از آن سر ریز کرد، به فراست افتاد حجم آبی که بیرون ریخته با حجم قسمتی از بدن او که وارد آب شده یکی‌ست؛ فکر کرد اگر تاج را در ظرف آبی قرار دهد حجم آبی که از ظرف سرازیر می‌شود یا در آن بالا می‌رود حجم تاج می‌باشد، وی که بسیار هیجان زده شده بود برهنه از حمام بیرون دوید و فریاد می‌زد یافتم یافتم. (اروکا...اروکا) Eureka... Eurekaاو در آزمایش خود تشخیص داد که تاج شاهی میزان بیشتری آب را نسبت به شمش طلای هم وزنش پس می‌راند، ولی این میزان آب کمتر از میزان آبی است که شمش نقره هم وزن آن را جابجا می‌کند. به این ترتیب ثابت کرد که تاج شاهی ناخالصی دارد.
اینگونه ارشمیدس یکی از چشمگیرترین رازهای طبیعت را کشف کرد. آن هم اینکه می‌توان حجم اجسام با شکل نامنظم را با کمک مقدار مایعی که جابجا می‌کنند اندازه‌گیری کرد. این قانون (وزن مخصوص) را که امروزه به آن چگالی می‌گویند اصل ارشمیدس می‌نامیم و امروز هم هنوز پس از ۲۳ قرن اعتبار دارد. از مقوله موسوم به پیچ ارشمیدس و دیگر کشفیات وی می‌گذرم.
300 ▶ 200 BCE
300 BCE
Peruvian mummies
Hundreds of mummies from around 300 BCE have been found in the dry Paracas peninsula of Peru. The bodies were seated and wrapped in long layers of brightly coloured cloth. It is believed that the cultures of the Andes treated the mummies of their ancestors as sacred objects.
...
290 BCE
Roman domination
The city of Rome ruled nearly all of Italy after winning a 50-year war against the Samnites. Only the north (occupied by the Gauls) and a handful of Greek cities in the south remained unconquered.
...
The term "Pyrrhic victory" is named after a Greek king, Pyrrhus. He defeated the Roman army in 280 BCE, but with such terrible losses he soon retreated.
...
280 BCE
Colossal statue
The Colossus was a vast statue erected in the harbour of the Greek island of Rhodes. The giant bronze statue of the sun god, Helios stood for only 56 years before being toppled by an earthquake.
...
264-146 BCE
THE THREE PUNIC WARS
The Punic Wars were fought between Rome and the city of Carthage in North Africa for control of the western Mediterranean. The Third (149-146 BCE) resulted in the final destruction of Ca hage. "Punic" derives from Poeni the Latin name for the Carthaginians.
...
War at sea
The First Punic War (264-241 BCE) was fought for control of Sicily. The Carthaginians were expert sailors, but the Romans built a fleet and defeated them at sea to win the war.
...
Hannibal crosses the Alps
In 218 BCE, the Carthaginian general Hannibal crossed the Alps with a large army and 37 elephants to attack Rome from the north. He destroyed the Roman army at the Battle of Cannae, but Rome went on to win the Second Punic War in 201 BCE.
...
262 BCE
Buddhist ruler
Appalled by the violence of war, the Mauryan emperor Ashoka (ruled 268-232 BCE) became a convert to Buddhism. He built the Great Stupa at Sanchi to house relics of the Buddha.
...
221 BCE
First emperor of China
Zheng, ruler of the kingdom of Qin, conquered the other six warring states of China and proclaimed himself Qin Shi Huangdi First Emperor".
...
210BCE, CHINA
Tomb army
In 1974, men digging a well near the ancient Qin capital in China broke into a large pit that contained thousands of life-size clay soldiers. The statues were guarding the tomb of Qin Shi Huangdi, the First Emperor. Records say that it took more than 700,000 men to build his massive tomb. Qin Shi Huangdi united China and made everyone obey the same laws. He standardized weights and measures and even laid down how wide the axles on wagons should be. He claimed that his Qin dynasty would rule for 10,000 generations. In fact, it only lasted from 221 to 206 BCE.
...
212 BCE
Death of Archimedes
The Greek mathematician Archimedes was killed by Roman soldiers at the siege of Syracuse. A great scientist, he is supposed to have set fire to the Roman ships using a large mirror to reflect the Sun's rays. Archimedes is also said to have worked out how to measure volume while sitting in the bath.
History Year by Year/Peter Chrisp, Joe Fullman, Susan Kennedy
در همین زمینه...
...
hamneshine_bahar@yahoo.com
برای ارسال این مطلب به فیسبوک، آیکون زیر را کلیک کنید:
facebook