تاریخِ جهان از ماموت تا فیسبوک23
جاده ابریشم؛ بزرگترین شبکهٔ بازرگانی دنیا
در بخش گذشته در شرح وقایع اتفاقیه که بین ۳۰۰ تا ۲۰۰ پیش از میلاد روی داد به مومیایی‌های پرو، پیروزی رومیان بر کارتاژها و سلطه آنان بر مدیترانه، نبرد هراکلیا (بین یونان و روم)، مجسمه عظیم رودِس(که در ورودی بندر شهر رودس در یونان، قرار داشت و زلزله آنرا بر زمین انداخت)، آشوکا شاه که به کیش بودایی گروید، نخستین امپراتوری چین(چین شی هوان که ساخت دیوار بزرگ چین را آغاز کرد)، و قتل ارشمیدس ریاضیدان و ستاره‌شناس یونانی به دست یک سرباز رومی اشاره نمودم. همو که با داستان یافتم یافتم. (اروکا...اروکا) شهره است و قانون وزن مخصوص او که امروزه به آن چگالی می‌گویند هنوز پس از ۲۳ قرن اعتبار دارد.
...
در این قسمت به مهمترین وقایع بین ۲۰۰ تا ۱۰۰ پیش از میلاد اشاره می‌کنم.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
جزایر بیشمار پُلی‌‌نِزی
بخشی از قاره اقیانوسیه جزایر بیشمار پُلی‌‌نِزی است که در اقیانوس آرام قرار دارد. جزایر پلی‌نزی در میان سه‌گوشی قرار گرفته‌اند که یک سر آن هاوایی، یک سر آن نیوزلند و سر دیگر آن جزیره ایستر است. معروفترین جزیره‌های تونگا، فیجی و پلی‌نزی فرانسه است.
مجمع‌الجزائر تونگا در حدود یک‌سوم راه از نیوزیلند به هاوائی و در شرق فیجی واقع شده‌است. فیجی در اقیانوس آرام و در ۲ هزار کیلومتری نیوزلند قرار گرفته‌است.
پلی‌نزی فرانسه یکی از واپسین نواحی کره زمین بود که انسان‌ها در آن سکونت گزیدند. مهاجرت بزرگ به پلی‌نزی زمانی رخ داد که مردمی از جنوب شرق آسیا به جستجوی جزایر در این آب‌ها رفتند. اهالی جزایر فیجی و تونگا بعدها سفرهای آبی خود را به سوی جنوب غرب ادامه داده و به جزایر دیگر همچون «ایستر» رسیدند.
بومیان با توجه به خط سیر پرندگان مهاجر، وسائل ابتدایی و دانش محدودی که از جایگاه برخی ستارگان داشتند موقعیت‌یابی کرده و در اقیانوس به‌سوی جزایر دیگر پیش می‌رفتند.
جزیره «ایستر» که با نام راپانویی Rapa Nui شناخته می‌شود دورترین جزیره در جهان است. به آن جزیره عید پاک هم می‌گویند چون گویا در چنین روزی کشف شده‌است. مجسمه‌های سنگی بسیار (بیش از ۸۰۰ مجسمه غول آسا) از جمله رمز و رازهای این جزیره کوچک است.
همگی مجسمه‌ها پشت به دریا دارند و با حیرت چشم به جزیره دوخته‌اند. بومیان محلی آنان را «موآی» می‌نامند.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
مهرداد و شاهنشاهی اشکانی
شاهنشاهی اشکانی که با نام امپراتوری پارت‌ها نیز شناخته می‌شود، یکی از قدرت‌های سیاسی و فرهنگی در ایران‌زمین بود که نزدیک به ۵ قرن بر قسمت اعظم غرب آسیا حکومت کرد. موسس و بنیانگذار این دودمان، اشک نامیده شد و او علیه سلوکیان قیام کرد.
(سلوکیان اشاره به پادشاهان یونانی است که در میان سال‌های ۳۱۲ تا ۶۴ پیش از میلاد - حدود سه قرن - بر آسیای غربی فرمان می‌راندند)
پهناوری دولت اشکانی در دوره اقتدار مهرداد اشکانی از رود فرات تا هندوکش و از کوه‌های قفقاز تا خلیج فارس را شامل می‌شد. به دلیل قرار گرفتن جاده ابریشم در گستره حکومت اشکانی و قرار گرفتن در مسیر بازرگانی بین امپراتوری روم و حوزه مدیترانه و امپراتوری هان در چین، این امپراتوری به مرکزی برای تجارت تبدیل شد.
(کمی بعد توضیحاتی در مورد جاده ابریشم خواهم داد)
سیاست اشکانیان زنده نمودن شکوه گذشته شاهنشاهی هخامنشی بوده‌است.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
شورش مکابی علیه سلوکیان
مکابی מכבים، (مَقَبیم)؛ اشاره به خاندانی از یهود است که بر سلوکیان شوریدند. آنان حدود یک قرن، از ۱۶۴ تا ۶۳ پیش از میلاد بر سر کار بودند و توانستند مرزهای سرزمین موعود را گسترش دهند. شورش مکابی به استقلال یهودیه انجامید. یهودیه اشاره به بخش کوهستانی جنوب سرزمین تاریخی اسرائیل است که امروزه میان دولت خودگردان فسلطین و اسرائیل قرار دارد.
یکی از جشن‌های بزرگ یهودیان «حَنوکا»، یا عید «اخلاص»، که همزمان «جشن روشنایی» نیز نام گرفته، اشاره به همین موضوع دارد. این جشن خاطره پیروزی‌های یهودیان باستان بر استبداد مهاجمینِ تسخیر کنندۀ اورشلیم را در یاد مردم یهود زنده می‌کند.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
دولت هندویونانی
بازماندگان دولت سلوکی؛ دولت یونانی باختر را تأسیس کردند و بر متصرفات شرقی اسکندر، یعنی سرزمین‌های باختر و سغد، که امروزه شامل مناطق شمالی افغانستان و قسمت‌هایی از آسیای میانه می‌شود، حکمرانی نمودند. حوالی ۱۵۰ پیش از میلاد دولت یونانی بلخ به مناطق شمالی هند گسترش یافت و سبب پیدایش دولت هندویونانی شد.
این وسط «مناندر» پادشاه دره کابل و هندوستان، دین بودا گرفت و در میان پیروان آن آیین شهرتی عظیم یافت. وی ۱۳۱ پیش از میلاد درگذشت.
...
۱۲۷ پیش از میلاد سکاها به باختر ریختند و با تهاجم به دولت هندویونانی در افغانستان کنونی مستقر شدند.
(سَکاها دسته‌ای از مردمان کوچ‌نشین ایرانی تبار بودند، که قدمتشان به پیش از هخامنشیان برمی‌گردد.)
طولی نکشید که دولت هندویونانی تابع سکاها گشت و سکاها دولت هندوسکائی را تاسیس کردند.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
امپراتور وو؛ و دولت متمرکز در چین
امپراتور وو 汉武帝، هفتمین امپراتور از دودمان هان ۱۲۱ پیش از میلاد در اوج قدرت بود. وی قلمرو چین را گسترش داد و دولتی تمرکزگرا بر پایهٔ کنفوسیانیسم پایه‌ریخت. او را بزرگترین فرمانروای دودمان هان و سرتاسر تاریخ چین می‌شمرند. مرزهای چین در زمان او از غرب به قرقیزستان کنونی، از شمال شرقی به کره، و از جنوب به بخش شمالی ویتنام کشیده می‌شد.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
جاده ابریشم
۱۱۰ پیش از میلاد جادهٔ ابریشم بر سر زبان‌ها افتاد. جاده ابریشم شبکهٔ راه‌های به‌هم‌پیوسته‌ای با هدف بازرگانی در آسیا بود که خاور و باختر و جنوب آسیا را به هم و به شمال آفریقا و خاور اروپا پیوند می‌داد؛ مسیری که تا سدهٔ پانزدهم میلادی به‌مدت ۱۷۰۰ سال، بزرگترین شبکهٔ بازرگانی دنیا بود.
راه ابریشم از شهرستان توان هوانگ در چین به ولایت کانسو می‌آمد و از آنجا داخل ترکمنستان امروزی می‌شد و از درون آسیای مرکزی می‌گذشت و به سمرقند و بخارا می‌رسید. در بخارا قسمت اصلی آن از راه مرو، سرخس، نیشابور، گرگان، بام و صفی‌آباد به ری می‌آمد و از ری به قزوین و زنجان و اردبیل و تبریز و ایروان می‌رفت و از ایروان به ترابوزان از بندرهای شام پایان می‌گرفت.
قسمت فرعی این راه از سمرقند به خوارزم و از خوارزم به سرای و هشترخان و از آن جا به کنار رودخانهٔ «دُن» و بندرهای دریای آزف پایان می‌یافت.
مهمترین کالایی که از ایران می‌گذشت، ابریشم بود، اما چون ایرانیان مقدار بسیاری از ابریشم خام چین را که وارد می‌کردند، به خود تخصیص می‌دادند می‌توانستند فراورده‌های خویش را به هر بهایی که بخواهند، به کشورهای دیگر بفروشند.
گفته می‌شود نخستین کسی که نام راه ابریشم را در سال ۱۸۷۷ میلادی، برای این مسیرها برگزید، جغرافی‌دان آلمانی فردیناند ریختوفن بود. وی به سبب حمل ابریشم چین از این راه به دریای مدیترانه و مناطق گوناگون دیگر بین راه این نام را برگزید.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
گایوس ماریوس و ارتش روم
۱۰۵ پیش از میلاد؛ گایوس ماریوس Gaius Marius دولتمردان رومی را قانع کرد که این کشور باید ارتشی مشابه ارتش ایران دوران هخامنشی داشته باشد و مردم بدون زمین و القاب هم باید بتوانند وارد آن شوند همچنین باید شرط ثروت و اشرافیت از انتخاب شدن به سناتوری حذف شود و....
تا آن زمان ارتش روم مرکب از اشراف و زمیندارها بود که برای حفظ دارایی‌های خود و بدست آوردن اموال بیشتر از طریق تقسیم غنائم به جنگ می‌رفتند و پس از پایان هر جنگ، دیگر عملاً ارتشی وجودنداشت.
...
در قسمت بعد از سال ۱۰۰ پیش از میلاد به بعد وقایع را پی می‌گیریم.
▶ 200 - 100 BCE
200 BCE-800 CE
PACIFIC VOYAGERS
Polynesian settlers were venturing from the islands of Fiji and Tonga far across the Pacific. Using their knowledge of the stars, currents, and the flight patterns of birds to navigate the vast ocean expanses, they reached Rapa Nui (Easter Island) by 300 CE and Hawaii by 800 CE.
...
The Polynesians' sailing canoes were made of two wooden hulls lashed together with rope, Floats called outriggers helped to keep them stable.
...
The Polynesians made sea charts using sticks to show the currents and shells to represent the islands.
171 BCE
Powerful Parthian
Mithridates I, king of Parthia (northeastern lran), seized Mesopotamia from the Seleucids, the dynasty that ruled western Asia. His victory created an empire that stretched from Iraq to Afghanistan.
164 BCE
Jewish revolt
Judah Maccabee, a Jewish freedom fighter, captured Jerusalem and rededicated the Temple to God, an event commemorated each year by the Jewish festival of Hanukkah, Maccabee and his followers were fighting to regain Judea (lsrael)'s independence from a tribe called the Seleucids.
150 BCE
Bactrian king
Menander, king of the Indo-Greek kingdom of Bactria (Afghanistan), converted to Buddhism His reign was a time of great prosperity, but the Bactrian kingdom collapsed soon after his death in 131 BCE. Sakas (Scythians) invaded the region from Central Asia.
146 BCE
Mighty Rome
On the orders of the Senate, a Roman army destroyed the city of Carthage in North Africa, burning it to the ground. That same year Rome captured Corinth and completed its conquest of Greece.
121 BCE
Han emperor
Emperor Wudi expelled the Hsiung-Nu, nomadic raiders from Mongolia who had invaded China. Wudi was the seventh emperor of the Han dynasty, which had come to power in 202 BCE. He was a strong ruler, who built up the authority of the emperor at the expense of the nobles and made Confucianism the state religion.
110 BCE
Silk Road from China
The Silk Road, the land trade route that ran across the mountains and deserts of Central Asia to the Mediterranean, and named for the silk trade, was busy at this time. Only the Chinese knew the secret of making silk, which was highly prized in Rome.
105-101 BCE
ROME'S NEW ARMY
Rome's unending wars of conquest were causing difficulties only land-owning citizens were allowed to fight in the army and they were reluctant to leave home for long periods. Gaius Marius, an ambitious general and politician, changed this by opening up the army to all citizens, turning it into a disciplined, professional force. With his new army he won victories in North Africa and northern Italy.
History Year by Year/Peter Chrisp, Joe Fullman, Susan Kennedy
در همین زمینه
تاریخ جهان دادگاه جهان است...
...
برای ارسال این مطلب به فیسبوک، آیکون زیر را کلیک کنید:
facebook