جمعه ۲ آذر ۱۴۰۳ / Friday 22nd November 2024

 

 

«فارک» اسلحه را بر زمین می‌گذارد
Columbia-Farc peace deal
خون بخون شستن محال‌ است و محال 

 

 

فارک FARC اشاره به نیروهای مسلح انقلابی کلمبیا (Fuerzas Armadas Revolucionarias de Colombia) است که با دولت کلمبیا سالیان دراز مبارزه می‌کرد. در دهه ۱۹۶۰(میلادی) به عنوان «شاخه مسلح» حزب کمونیست کلمبیا، تشکیل سازمان داد اما بعدها، با انتشار شواهدی مبنی بر دست‌داشتن در قاچاق مواد مخدر، از حزب کمونیست کلمبیا جدا شد، با این حال به حیات چریکی خود ادامه داد و مدعی بود که «ارتش آزادی» را نمایندگی می‌کند. این اواخر، فارک حدود ۷ هزار چریک داشت.
در مورد اتهام قاچاق مواد مخدر، باید تبلیغات حکومتی و...را هم برای بدنام کردن فارک در نظر داشت.
...
در سال ۲۰۰۶ یکی از رهبران گروه با نام «یاتی رودریگز» دستگیر شد. دو سال بعد (بهار ۲۰۰۸)، بیست چریک این سازمان و از جمله یکی از فرماندهان فارک(رائول ری‌اس)، در داخل خاک اکوادور، گیر افتادند و با عملیات نیروهای کلمبیا، جان باختند.
بعدها واشنگتن‌پست نوشت که سیا به ارتش کلمبیا کمک کرده که مکان اختفای چریک‌های فارک در جنگل را پیدا کند، سپس با در اختیار داشتن سیستم‌های هدایت پیشرفته، آنان را در حملات هوایی بکشد...
فارک در سال ۱۹۶۴ اعلام نمود که مدافع روستائیان و استثمار‌شدگان بوده و هدفش سرنگونی دولت و ایجاد حکومتی مارکسیستی در کلمبیا است.
به همین منظور در حاشیه جنگل آمازون جای گرفت و با نیروهای دولتی به مبارزه پرداخت. همیشه مدعی بود که یک جنبش سیاسی است، ناچار شده اسلحه به دست بگیرد و مقصر اصلی استبداد حاکم در کلمبیا است. دولت هم جا انداخته بود که آنچه این گروه عملیات آزادیبخش می‌نامد، جز تروریسم نیست بویژه که بسیاری از غیرنظامیان و مردم عادی جان خود را از دست داده‌ و گفتمان خشونت سراسر کشور را گرفته‌است.
...
در درگیری‌های بین فارک و دولت کلمبیا، هزاران نفر جان خود را از دست داده و بسیاری آواره این کشور و آن کشور شدند. صحبت از ۲۶۰ هزار نفر کشته، ۴۵۰۰۰ نفر مفقودالاثر و حدود ۷ میلیون بی‌خانمان و آواره است.
چریکهایی که کشته می شدند یا به زندان می افتادند، کم نبود و از آن سو خیلی‌ها توسط فارک ربوده و گاه اعدام می‌شدند. اعضای آن تشکل سال ۱۹۷۷ یک آمریکایی را هم به مدت سه سال گروگان گرفتند و وی مجبور شد ۲۵۰ هزار دلار باج بدهد تا آزاد شود. یکی از گروگانها که سر و صدای زیادی بپا کرد سناتور «اینگرید بتانکور» شهروند فرانسوی تبار کلمبیا بود که ۶ سال در شرایط سختی بسر برد. فرناندو آروخو، وزیر سابق توسعه کلمبیا هم گروگان بود که توانست فرار کند. کمپانی شل قرار بود در یک منطقه در کلمبیا فعالیت کند، فارک خواهان ۱۰۰ میلیون دلار باج شد و کمپانی مزبور کار را تعطیل کرد...
سال ۱۹۸۴ صحبت از آتش‌بس شد، اما سه سال بعد یکی از نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری که به گروه فارک وابسته بود، توسط نیروهای دولتی ترور شد و آتش‌بس بهم خورد. اینگونه وقایع در کلمبیا بی سابقه نبود. در مبارزات انتخاباتی ۱۹۴۸ یکی از آزادیخواهان به نام «خورخه الیزر گایتن» گلوله‌باران شده بود و از همان زمان خشونت اوج گرفت...
...
بگیر و ببند رژیم از یکسو و آنچه گروه فارک مجازات انقلابی عمال حکومت می‌نامید هیچ گرهی نگشود. هر کدام خون همدیگر را می‌ریختند. امنیت و آرامش از کلمبیا رخت بربسته بود.
رژیم حاکم تند و تند دستگیر و شکنجه می‌کرد و فارک هم به عملیات مخرّب خود ادامه می داد. یکبار ۶۰ سرباز را به اسارت گرفت. همچنین در یک کلوپ در پایتخت(بوگوتا) بمب گذاشت و ۳۶ نفر از مردم عادی کشته شدند.
بار دیگر سال ۱۹۹۹ «در زمان ریاست جمهوری آندرس پاسترانا»، مذاکرات صلح آغاز شد، اما با هواپیماربایی فارک (فوریه ۲۰۰۲) که یک هواپیمای خطوط داخلی کلمبیا را با ۲۴ مسافر ربودند، بهم خورد.
...
بعد از مرگ یکی از رهبران فارک، مانوئل مارولاندا Manuel Marulanda (در سال ۲۰۰۸) گفته شد ممکن است فارک گروگانها را آزاد کند و راه مصالحه با دولت را در پیش بگیرد. اما چندین سال طول کشید تا دو طرف پذیرفتند به گفتگو بنشینند و به خشونت مستمر در کشور پایان دهند. برای تحقق این امر رهبران نروژ و کوبا، پا پیش گذاشتند و بویژه فیدل کاسترو در این مسیر خیلی تلاش کرد.

 
امروز ۵ مهر ۱۳۹۵(۲۶ سپتامبر ۲۰۱۶)، رئیس جمهوری کلمبیا، بهمراه مسوول اول گروه فارک Rodrigo Londoño Echeverri «رودریگو لوندونیو»(تیموشنکو)، با امضای یک توافقنامۀ صلح در کارتاژن Cartagena (شهری در شمال کلمبیا)، به بیش از نیم قرن رویاروئی خونین پایان دادند. در این توافق ۲۹۷ صفحه‌ای دو طرف ازجمله موافقت خود را در مورد دادخواهی در مورد قربانیان، اصلاحات ارضی و نحوه مشارکت اعضای مسلح فارک در حیات سیاسی و....تأکید کردند و پذیرفتند پرداخت خسارت و تضمین عدالت برای همه کسانیکه از عملکرد حکومت و نیز عملیات فارک آسیب دیده‌اند، باید در دستور کار قرار گیرد و هر دو طرف در دادگاههای صالحه جوابگو باشند. در پی توافق صلح (چنانچه سر هم بگیرد)، شورشیان باید برای زمین گذاشتن سلاح‌ها و تشکیل یک حزب سیاسی ظرف شش ماه آماده شوند. بخصوص که رهبران فارک گفته‌اند تنها از سلاح گفتار برای ساختن آیندۀ کلمبیا استفاده خواهیم کرد.
...
رهبر فارک حین امضای این معاهده گفت «به نام فارک، من از همه قربانیان جنگ و از تمام کسانی که ما در طی جنگ باعث رنج آنان شدیم، صادقانه معذرت می‌خواهم.»
خوآن مانوئل سانتوس، رئیس جمهور کلمبیا هم گفت «کشوری که پنجاه سال جنگ را پشت سر گذاشته جامعه‌ای است که بسیاری از ارزش‌های خود را نابود کرده است...»
...
اکنون توافق(با دولت کلمبیا) به موجودیت فارک به عنوان «یک گروه تروریستی»- پایان می‌دهد و از آن یک حزب سیاسی می‌سازد. این سازمان از سال ۲۰۱۸ امکان مبارزه برای راه‌یافتن به پارلمان را خواهد داشت و صرفنظر از نتیجه انتخابات، حداقل ۱۰ کرسی در دو مجلس ملی و سنا به آن تعلق خواهد گرفت.
۱۶ کرسی هم برای فعالان مدنی و اجتماعی و بخش‌هایی از مردم مناطق محرومی که عمدتا صحنه جنگ بوده‌اند تعلق می‌گیرد.
رئیس جمهور کلمبیا، و مسوول اول فارک، توافق خود را که ازجمله مفاد آن خلع سلاح ۵۷۶۵ رزمنده فارک است، با قلمی امضا کردند که از یک گلوله ساخته شده بود. 
در این مراسم بیش از ۳۰۰ خبرنگار، همچنین بان کی مون دبیر کل سازمان ملل، رهبران کوبا، شیلی، ونزوئلا، نیکاراگوئه... و جان کری وزیر امور خارجه آمریکا حضور داشتند و آنها نیز توافقنامه را امضا کردند.
...
شمار زیادی از مردم که لباس سفید صلح بر تن داشتند شاهد مراسم بودند. عکسهای بزرگی از مونو جوجوی (Mono Jojoy) که سال ۲۰۱۰ در یک بمباران هوایی کشته شد، مانوئل مارولاندا و آلفونسو کانو Alfonso Cano رهبر پیشین فارک که در نبرد با نیروهای دولتی جان باخته بود، همچنین تصاویر کسانی که توسط شورشیان ربوده و کشته شده بودند و...در جمع مردم دیده می‌شد. راهبر فارک، رودریگو لوندونیو (تیموشنکو) از همه آنها درخواست بخشش کرد و گفت ما مجبور شدیم دست به اسلحه ببریم.
شماری از پدران و مادران با عکسهایی از فرزندانشان که روز و روزگاری در صفوف فارک بودند، سراغ آنها را می‌گرفتند و اشک می‌ریختند...خانواده‌های ربوده‌شدگان (توسط فارک)، نیز...
کم نیستند کسانیکه با وجود مخالفت با استبداد دولتی، فارک را هم مسئول مرگ و آوارگی شمار زیادی از مردم می‌دانند. 
... 
درگیری خونین و طولانی بین فارک و رژیم کلمبیا، نه تنها کشته‌های بسیار باقی گذاشت، به تفرقه و خشونت در جامعه هم دامن می‌زد. از دید برخی مسئولین فارک، هر کس به راه و روش آنها انتقاد داشت، مزدور دشمن و خیانت‌پیشه لقب می‌گرفت. رژیم کلمبیا هم دست از خفقان و استبداد و بگیر و ببند برنمی‌داشت. قربانی اصلی اما، مردم ستمدیده و فقیر کلمبیا بودند. هزاران کشته و میلیون‌ها آواره...
ـــــــــــــــ
«سلاح گفتار» و یک پرسش
آیا آنچه سرانجام، فارک FARC به آن رسید(حزب سیاسی) ــ «آش خاله» و در تقدیر سازمانی همانند اوست، حتی اگر بیش از ۵۰ سال در صحنه بوده و تفنگ از دستش نیافتاده باشد؟ 
به فرض که مردم کلمبیا در همه‌پرسی دوم اکتبر ۲۰۱۶، به توافق صلح(بین دولت و سازمان فارک) رأی بدهند و، جُدا از شبیه سازی‌های کور که در بسیاری موارد نابجاست، آیا «نقشه راهِ» فارک و سلاح گفتار (مضمون این توافق)، می‌تواند سرمشق ما نیز قرار گیرد و به دُور و تسلسل خشونت در ایران پایان دهد؟

آیا قاتلین زندانیان سیاسی که حرث و نسل میهن ما را بر باد داده‌اند و به جنایات صورت‌گرفته افتخار می‌کنند، این ظرفیت را دارند که به این «اپیس‌منتِ» معقول، رو آورند؟ مدعیان صاحب اختیاری مقاومت، چطور؟
پانویس

ارتش آزادیبخش ملی (ELN)
پس از فارک، دومین سازمان چریکی چپ کلمبیا، ارتش آزادیبخش ملی (ELN) است که تحت تاثیر انقلاب کوبا، چه گوارا، همچنین الهیات ٰرهایی بخش Liberation theology است. کامیلو توِرس رسترپو Camilo Torres Restrepo از جمله رهبران ارتش آزادیبخش ملی بود که در نبرد با نیروهای دولتی جان باخته است.

Columbia-Farc peace deal
Colombian President Santos and Marxist rebel leader Londono, better known as Timochenko, shake hands following the signing of the historic peace agreement that will pave the way for an end to half a century of war and bloodshed...

  • ورود فارک به صحنه سیاسی، نه تنها دو رئیس جمهور راستگرای پیشین با احزاب‌شان، و زمین‌داران بزرک را به واکنش خواهد انداخت و بعید نیست مرتجعین رؤیای جوخه‌های مرگ را در سر بپرورانند، بلکه بخشی از اعضای فارک را هم دل نگران کرده‌ و بعید نیست این عده به «ارتش آزادیبخش ملی» کلمبیا Ejército de Liberación Nacional, ELN دل ببندند و رودرروی توافق بایستند. بر فرض که کنگره دهم فارک در ماه سپتامبر به اجماع رسیده باشد و تمامی اعضای آن تشکل، به تصویب قرارداد صلح رأی داده باشند، خان اصلی، رفراندوم عمومی روز دوم اکتبر ۲۰۱۶ است که مردم کشور نه تنها باید به رژیم کلمبیا اعتماد کنند که بگیر و ببند تکرار نشود، همچنین از دافعه خود نسبت به فارک، فارک از خودگذشته (اما آلوده به گروگانگیری و اعدام مخالفین) بکاهند تا در باره این قرارداد نظر مثبت بدهند و همه چیز به خیر بگذرد. دافعه مردم، مردمی که دل خوشی هم به قدرت حاکم در کلمبیا ندارند، نسبت به فارک کم نیست و چه بسا توافق صلح رأی کافی نیآورَد و همه‌پرسی دوم اکتبر ۲۰۱۶ به نتیجه مورد نظر نرسد. 
  • فدراسیون جهانی جوامع حقوق بشر Fédération internationale des ligues des droits de l'homme; FIDH (و سازمان‌های عضو آن در آرژانتین، کانادا، شیلی، اکوادور، السالوادور، گواتمالا، هاییتی، هندوراس، مکزیک، نیکاراگوئه، پرو، و جمهوری دومینیکن) با استقبال از این توافق که به گفته آنان گام بزرگی در جستجوی صلح است از شهروندان کلمبیا خواستند به معنای پایان یافتن جنگ، ارج بگذارند و در همه‌پرسی دوم اکتبر ۲۰۱۶ به صلح(توافق دولت کلمبیا و گروه فارک) رأی مثبت دهند. آنان تصریح نمودند: «این کوشش‌ها باید در سازگاری با موازین بین‌المللی حقوق بشر و اصول حقیقت، عدالت، غرامت و تضمین عدم تکرار، با اولویت دادن به قربانیان درگیری، پیگیری شود و ما از این توافق با این امید دفاع می‌کنیم که فرصتی برای صلح پایدار و عدالت اجتماعی فراهم آورَد، زیرا صلح در اثر خاموش شدن سلاح‌ها به دست نمی‌آید، بلکه در نتیجه‌ی برقراری عدل و داد به دست می‌آید...»
  • سخنان رئیس جمهور کلمبیا (خوآن مانوئل سانتوس)، مسوول اول فارک(رودریگو لوندونیو )، و رائول کاسترو در مورد نوافق مزبور:
  • دیدار از کمپ فارک و صحبت با رزمندگان
  • زنان مبارز فارک 

https://www.youtube.com/watch?v=BGmeP70onM8

  • اپیس‌منت Appeasement زد و بند فرانسه و انگلیس با هیتلر را تداعی می‌کند، اما لزوماً به معنای ساخت و پاخت نیست...
سایت همنشین بهار

برای ارسال این مطلب به فیس‌بوک، آیکون زیر را کلیک کنید:
facebook