ای شبانِ دل ما ناله‌ی نای تو کجاست کوه ازین قصه‌ی پرغصه به فریاد آمد
آه و آه از دل سنگ تو، صدای تو کجاست
سایه
این بحث به یکی از زییاترین آهنگ‌های تمام دوران O sole mio (اوسوله میو) یعنی خورشید من، اشاره دارد. با آرزوی سلامتی برای یکی از برجسته‌ترین هنرمندان موسیقی سنتی ایرانی استاد محمدرضا شجریان، به این موضوع می‌پردازم. نخستین‌بار ایشان را در جشن هنر شیراز دیدم وقتی بهمراه نوازنده برجسته تار و سه تار، زنده یاد محمد رضا لطفی و گروه ایشان شعر منسوب به قرةالعین را در دستگاه نوا می‌خواند:
گر به تو افتدم نظر، چهره به چهره روبه‌رو - شرح دهم غم تو را نکته به نکته مو به مو
...
سال ۶۴ در زندان اصفهان(در هتل اموات)، دوست نابینا و نازنینی که به شجریان تعلق خاطر داشت، بیاد او غزل «یاری اندر کس نمی‌بینیم» را به زیبایی تمام خواند.
آب حیوان تیره‌گون شد، خضر فرخ‌پی کجاست
خون چکید از شاخ گل باد بهاران را چه شد...
شهریاران بود و خاک مهربانان این دیار
مهربانی کی سرآمد شهر یاران را چه شد.
برای من بازی لفظی بین «شهریاران» و شهر یاران قایل تأمل بود.
در روزگاری که ابتذال به میدان آمده و عقل به تبعید رفته‌است، موسیقی، خود یک نیایش است و من برای آن آموزگار ادب و موسیقی آرزوی شادی و طول عمر دارم.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
آنچه عمیق است غمناک است
O sole mio (اوسوله میو) یک آهنگ ناپلی ایتالیایی به معنی «خورشید من» است. شعر آن را جیوانی کاپورو Giovanni Capurro سال ۱۸۹۸سروده و ادواردو دی کاپوا Eduardo di Capua روی آن آهنگ گذاشته‌است. بعدها کاسبان هنر از این اثر زیبا سودها بردند اما سراینده و آهنگساز آن، هر دو از فقر و نداری مُردند. ادواردو دی کاپوا، سال ۱۹۱۷، و جیوانی کاپورو، ۱۹۲۰
...
من این ترانه را نخستین‌بار با صدای انریکو کاروسو Enrico Caruso شنیدم که در ۱۹۲۱ در ناپل ایتالیا درگذشت. او به غبار پیوست، اما صدای پُر حرف و پُر دردش زنده مانده‌است. وی یکی از مشهورترین خوانندگان تِنُور تاریخ بود.
تِنور (Tenor) نام بازه‌ای از صدا در موسیقی و گونه‌ای از صدای بم در خوانندگی و اپرا است.
...
صدای زیبای کاروسو، آهنگ «اونا فورتیوا لاگریما» Una furtiva lagrima اثر گائتانو دونیزتی را هم در خاطره‌ها ماندگار کرده‌است. اونا فورتیوا لاگریما یعنی قطره اشکی پنهانی.
...
به ترانه O sole mio برگردیم.
O sole mio را خوانندگان بزرگ جهان ازجمله انریکو کاروسو، لوچیانو پاواروتی، پلاسیدو دومینگو، آندره بوچلی، دومینیکو مودونیو، رابرتو مورولو، فرانک سیناترا، و خیلی‌های دیگر خوانده‌اند. الویس بریسلی، ترانه «حالا یا هیچوقت» It's Now or Never را بر وزن آن خوانده‌است. همچنین «پینو دانیلا» ترانه There's No Tomorrow را. این قطعه به صورت اپرای مدرن و همچنین به صورت بدون کلام هم اجرا شده‌است. ترانه، در اصل به لهجه ناپلی ایتالیایی است. افراد زیر نیز، ترانه O sole mio را به زبانهای مختلف اجرا کرده‌اند.
Al Bano Amira Willighagen Angelo Branduardi Anna Oxa Bryan Adams Consiglia Licciardi Dalida Fernando De Lucia Gabriella Ferri Gianni Morandi George Voyce Gianna Nannini Giuni Russo Il Volo (Gianluca Ginoble, Piero Barone e Ignazio Boschetto) Katia Ricciarelli Li Xiao Mario Trevi Mario Lanza Massimo Ranieri M'Barka Ben Taleb(به زبان عربی) Milva Pechino Pietro Ballo Tito Schipa Tony Bennett
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
مضمون شعر O sole mio
ترانه O sole mio به عشق، که شبچراغ زندگی است و به «او»، اشاره دارد که هر کسی در زندگیش داشته و دارد و بسیار هم زیباست. تنها تنزه‌طلبان دورو که در خلوت و جلوت ادا و اطوار درمی‌آورند، خود را به آن راه می‌زنند!
...
این ترانه حزین و زیبا، بیشتر به آهنگ آن مشهور است. در اصل به زبان ایتالیایی است و من به آن آشنا نیستم. با استفاده از ترجمه‌های عربی و انگلیسی به مضمون آن اشاره می‌کنم.
...
یک روز آفتابی چقدر زیباست !
هوا بعد از یک طوفان آرام گرفته‌است
هوا به حدّی شاد و بانشاط است که احساس می‌کنی [انگار] جشنی برپا است
یک روز آفتابی چقدر زیباست !
اما هنوز
خورشید دیگری تابناک است
و آن خورشید من است
که بر چهره تو می‌درخشد
آن خورشید، خورشید من است
که بر چهره توست
و بر چهره می‌درخشد
از پنجره‌ات نور می‌تابد،[و]
کارگری که لباس می‌شوید آواز می‌خواند
او در حالی که [با دست‌هایش] لباس‌ها را می‌‌چلوند و باز می‌کند، آواز می‌خواند.
از پنجره تو نور می‌تابد.
[اما] وقتی شب از راه می‌رسد، خورشید غروب می‌کند [و]
کم کم غم مرا فرا می‌گیرد.
وقتی شب می‌آید و خورشید می‌رود،
باز، زیر پنجرهء تو هستم...
TESTO ORIGINALE IN NAPOLETANO Che bella cosa na jurnata 'e sole, n'aria serena doppo na tempesta! Pe' ll'aria fresca pare gia' na festa Che bella cosa na jurnata 'e sole.
Ma n'atu sole cchiu' bello, oi ne'. 'O sole mio sta 'nfronte a te! 'O sole, 'o sole mio sta 'nfronte a te, sta 'nfronte a te!
Lùcene 'e llastre d''a fenesta toia; 'na lavannara canta e se ne vanta e pe' tramente torce, spanne e canta lùcene 'e llastre d'a fenesta toia.
Ma n'atu sole cchiu' bello, oi ne'. 'O sole mio sta 'nfronte a te!
Quanno fa notte e 'o sole se ne scenne, me vene quase 'na malincunia; sotto 'a fenesta toia restarria quanno fa notte e 'o sole se ne scenne.
Ma n'atu sole cchiu' bello, oi ne'. 'O sole mio sta 'nfronte a te!
TRADUZIONE IN ITALIANO
Che bella cosa una giornata di sole, un'aria serena dopo la tempesta! Per l'aria fresca pare già una festa... che bella cosa una giornata di sole!
Ma un altro sole più bello non c'è il sole mio sta in fronte a te Il sole, il sole mio, sta in fronte a te sta in fronte a te
Luccicano i vetri della tua finestra, una lavandaia canta e si vanta... mentre strizza, stende e canta. luccicano i vetri della tua finestra!
Ma un altro sole più bello non c'è il sole mio sta in fronte a te
Quando fa sera e il sole se ne scende, mi viene quasi una malinconia... Resterei sotto la tua finestra, quando fa sera ed il sole se ne scende.
Ma un altro sole più bello non c'è il sole mio sta in fronte a te
Paquito del Bosco: ’O sole mio. Storia della canzone più famosa del mondo. Donzelli.
’O sole mio. Die Geschichte des berühmtesten Lieds der Welt. Aus dem Italienischen von Dieter Richter.
'O Sole Mio is a classic of Neapolitan music written in 1898 by Giovanni Capurro and composed by Eduardo di Capua. Neapolitan music or la conzone napoletana is a stand-alone category of songs quite distinct from other Italian music, because Neapolitan is a different language from Italian.
بار دیگر برای استاد محمد رضا شجریان، آرزوی شادی و سلامتی دارم.
او نه یک فرد، بلکه شکل‌دهنده خاطره جمعی برای جند نسل است.
بار دیگر برای استاد محمد رضا شجریان، آرزوی شادی و سلامتی دارم.
 یعنی خورشید من، اشاره دارد. این ترانه درواقع به عشق که شبچراغ زندگی است و به «او»، اشاره دارد که هر کسی در زندگیش داشته و خواهد داشت و بسیار هم زیباست. تنها تنزه‌طلبان دورو که در خلوت و جلوت ادا و اطوار درمی‌آورند، خود را به آن راه می‌زنند...</br>O sole mio (اوسوله میو) یک آهنگ ناپلی ایتالیایی است. شعر آن را جیوانی کاپورو Giovanni Capurro سال ۱۸۹۸ سروده و ادواردو دی کاپوا Eduardo di Capua روی آن آهنگ گذاشته‌است.
بعدها کاسبان هنر از این اثر زیبا سودها بردند اما سراینده و آهنگساز آن از فقر مردند.</br>
هرچه غمناک است عمیق نیست اما آنچه عمیق است غمناک است.){kind=small}
facebook