Hamneshinebahar

گراسياس آلا ويدا
Gracias A La Vida
سپاس از زندگی

ترانه Gracias A La Vida «گراسياس آلا ويدا» (سپاس از زندگی) سروده «ويولتا پارّرا» خواننده معروف شيليايی است که که در سال ۱۳۴۶خود را در دريا انداخت و با امواج رفت که رفت. ويولتا پارّرا از ياران «ويکتورخارا» بود. خيلی‌ها ترانه گراسياس آلا ويدا را خوانده‌اند. جان بائز، ماريا دولورس پرادّرا، آرينا مازدری، پلاسيدو دومينگو، روبرتو ليوی، اسکار چاوز، اليس رگينا و... اما آنچه خواننده پرآوازه‌ی آرژانتينی Mercedes Sosa «مرسدس‌سوسا»، خوانده چيز ديگری است و ترانه مزبور هميشه او را بياد می‌آورَد. مرسدس‌سوسا که ۱۲ مهر ۱۳۸۸ درگذشت، صدای بی صدايان بود. با نظام‌های ديکتاتوری، زاويه و فاصله داشت و با مبارزان راه آزادی همراهی می‌کرد. او با صدای گرم و حزين خويش ستم زمانه و رنج و درد مردم محروم را بازتاب می‌داد.

گراسیاس آلا ویدا اگرچه مضمونی عاشقانه دارد اما سی چهل سال پیش هرکه می‌خواند و هرکه می‌شنید به قصد مبارزه با خودکامگی بود. در زمان فرانکو یکی از دلائل دستگیری جوانان تکثیر همین ترانه بود. انگار اعلامیه گروههای سیاسی است. دوران نظامیان آرزانتین هم همین طور.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

مضمون ترانه گراسیاس آلا ویدا

این ترانه یکی از زیباترین ستایش‌ها در وصف زندگی‌ است که با نوای موسیقی در هم آمیخته شده و شادی همراه با اندوه نهفته در شعر به زیبایی و غنای آن افزوده‌است. «سپاس از زندگی به خاطر اعطای چشم بینا، سپاس از زندگی به خاطر اعطای گوشی برای شنیدن صدای طبیعت و زندگی، سپاس از زندگی به خاطر اعطای پایی برای رفتن و راهی برای رسیدن به مقصود، سپاس از زندگی به خاطر اعطای چشمان زیبا به محبوب، سپاس از زندگی به خاطر قلبی برای بازشناختن خوبی از بدی، سپاس از زندگی برای اعطای اشک، لبخند و سرودن شعری که شعر همه مردم جهان است.»

ترجمه ترانه به فارسی

زندگی را سپاس می‌گزارم

به خاطر همه آنچه به من ارزانی داشته‌است

به خاطر دو ستاره نورانی(چشمانی) که به من داده‌است، تا بتوانم سیاهی را از سپیدی تمیز دهم،

و بنگرم پس زمینه پر ستاره را در آسمان بلند

و ببینم و تمیز دهم در میان انبوه مردم، کسی را(مردی را) که دوستش دارم

شکر، زندگی را که به من این چنین بخشندگی نمود

به من گوشی برای شنیدن عطا کرد که بشنوم و

تشخیص دهم شب و روز را، و بشنوم آوای جیرجیرک و قناری را

بشنوم(صدای) چکش‌ها، توربین‌ها، سگ‌هایی که عوعو می‌کنند و شرشر باران را

و بشنوم نوای دوست داشتنی محبوبم را

از زندگی سپاسگزارم، خیلی چیزها به من داده

به من صدا را عطا کرد و الفبا را که با کلمات آشنا شوم. کلماتی برای اندیشیدن و صدا زدن مادر، دوست، برادر، آنان را بازشناسم.

(به من صدا را عطا کرد و الفبا را که با کلمات آشنا شوم.)

آذرخشی نورانی تا راه برم به قلب و جان کسی که دوستش دارم.

شکر زندگی را که به من این چنین بخشندگی کرد.

به پاهای خسته‌ام توان راه رفتن داده

که با آن از شهرها و برکه‌ها بگذرم

سواحل و صحراها و کوهها و دشتها را(درنوردم)

و (به) خانۀ تو، خیابان تو و حیاط تو برسم

شکر زندگی را که به من همه چیز داد

دلی تپنده، قلبی که در سینه ام می‌تپد.

...

وقتی محصول و میوه به بار نشسته ذهن آدمی را می‌بینم

و می‌بینم چقدر خوبی از بدی فاصله دارد

و در عمق چشمان روشن و زلال تو خیره می‌شوم

(زندگی، ترا سپاس می‌گویم)

زندگی را ارج می‌نهم، خیلی چیزها به من بخشید.

لبخند و اشک داد که با آن دو، شادی و رنج را از همدیگر تمیز دهم.

لبخند و اشک داد که نوا‌های غم و شادی را بسرایم

تا با تو همنوایی کرده باشم و با دیگرانی که نوا‌های ترا ساز می‌کنند

...

شادی و رنج است که ترانۀ مرا می‌سازد

شادی و رنج، دو ماده‌ای که، از آواز من و آواز تو که هر دو همگون هستند و آوازهای همه، که آوازهای منند، تمیز داده (می)شوند

ترانه‌های من ترانه شما و مانند ترانه‌های دیگری است که با همین مضمون ساخته شده‌اند، آن‌ها نیز شبیه نواهای منند.

سپاس زندگی را، سپاس زندگی را، سپاس زندگی را، سپاس زندگی را

...

در برگردان فارسی شعر «ويولتا پاررا»، به جای واژه مرد (hombre) «او» (سوم شخص) گذاشته شده‌است.

y en las multitudes, el hombre que yo amo.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

زندگی چیست؟

در ترانه Gracias a la vida گراسیاس آلا ویدا(سپاس زندگی) که مرسدس‌سوسا هم آن را خوانده‌است، می‌بینیم زندگی، مخاطب قرار گرفته و از اینکه چشم و گوش و هوش داده و... و اشک و لبخند، و احساس زیبای تمایل به دوست هدیه کرده، مورد سپاس قرار می‌گیرد. آیا زندگی مثل کوه قاف و سیمرع، مجازی است؟

با علم به منشاء حیات و سه دقیقه اول آن The first three Minutes، به غبار آغازین و جنب و جوش هستی...
با علم به رشد و تکامل موجودات زنده و آنتروپی و نگانتروپی...
با علم به تغئیر و تحول در متابولیسم و فرایندهای بیوشیمیایی... و حتی ـ
آگاهی به این مسئله که نیستی‌ آبستن هستی است و زندگی دائم نو می‌شود، این پرسش که زندگی چیست؟ محو نشده و تازه رخ می‌نماید. براستی آنچه هم خلاق است و هم شایسته سپاس، چیست؟

اگر نخواهیم تفسیر به رأی کنیم و همه چیر را شاعرانه و سمبلیک ببینیم، این سؤال پیش می‌آید:

وقتی می‌گوئیم ای زندگی سپاس که به من کلمه و صدا دادی، چشم و گوش و هوش دادی، به پاهای خسته‌ام توان راه رفتن دادی و قلبی که می‌تپد و می‌زند.با کدامین آفریننده حرف می‌زنیم؟ منظور از زندگی دقیقاً چیست؟ آیا زندگی «روزن نگاهی است که در خاطره‌ها می‌ماند»؟

فهم نفهمیدن هاست؟ درک همین اکنون است؟ چیست؟

این سئوال زیباتر و فاخرتر از آن است که تصور می‌شود.

اصل ترانه به اسپانیایی

Gracias a la vida