جمعه ۲ آذر ۱۴۰۳ / Friday 22nd November 2024

 

 

توماس پین Thomas Paine
حکومت شر است. اما شر ضروری

 
توماس پین (۱۷۳۷ - ۱۸۰۹) نظریه پرداز سیاسی و انقلابی آمریکایی متولد انگلیسی، با آثارش ازجمله «عقل سلیم» و «بحران آمریکا» به میهن پرستان در سال ۱۷۷۶ برای اعلام استقلال از بریتانیای کبیر کمک کرد. وی زمانی که در انگلستان بود، جزوه حقوق بشر را هم نوشت که تا حدی دفاع از انقلاب فرانسه در برابر منتقدان آن بود. اصحاب قدرت ایده‌های توماس پین را هم برنتافتند و حکم دستگیری او در اوایل سال ۱۷۹۲ صادر شد. توماس پین به فرانسه گریخت. اواحر ۱۷۹۳ دستگیرش کردند و به زندان لوکزامبورگ در پاریس منتقل شد. وی زمانی که در زندان بود هم می‌نوشت و با تکیه بر عقل و تفکر آزاد، دئیسم را ترویج می‌کرد. هنگامی که در ۸ ژوئن ۱۸۰۹ درگذشت، تنها شش نفر در مراسم تشییع جنازه او شرکت کردند.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
وی را هم «پدر انقلاب آمریکا» خوانده‌اند. جزوه «عقل سلیم» که عنوان اصلی آن «حقیقت ساده» بود اغلب در معابر و حتی میخانه‌ها با صدای بلند خوانده می‌شد، که کمک قابل توجهی به گسترش ایده جمهوری خواهی و تقویت شور و شوق برای جدایی از بریتانیا کرد.

در جزوه عقل سلیم، حمله توماس پین به سلطنت اساساً حمله به جورج سوم بود، هرچند نارضایتی‌های استعماری اساساً علیه وزرای پادشاه و پارلمان معطوف بود. با اینجال توماس پین مسئولیت اصلی را بر عهده پادشاه گذاشت. وفاداران به سلطنت، توماس پین و جزوه عقل سلیم را به چالش گرفتند و «مریلندر جیمز چالمرز» Marylander James Chalmers در کتاب «حقیقت آشکار» Plain Truth توماس پین را شیاد سیاسی نامید و نوشت بدون سلطنت، دموکراسی منحط خواهد شد!
گفته می‌شود توماس پین در تهیه پیش نویس اعلامیه استقلال ایالات متحده نقش داشته‌است. البته محققانی چون «آلفرد اوون آلدریج» Alfred Owen Aldridge در گزاره فوق تردید کرده‌اند.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
در انقلاب فرانسه؛ وقتی روبسپیر و دوستانس تصمیم گرفتند پادشاه (لویی شانزدهم) را اعدام کنند، توماس پین استدلال کرد او باید محاکمه شود نه اعدام. در هیاهو و «جبر جو» آن ایام،کسی گوشش بدهکار نبود و پادشاه زیر تیغ گیوتین رفت و بعدها روبسپیر رهبر انقلاب هم. اگر روبسپیر زنده زنده می‌ماند، سر از تن توماس پین هم جدا می‌شد. وی می‌گفت: تمام انسان‌ها برادران من، و نیکوکاری مذهب من است. رژیمی را که در راس آن یک فرد یا افراد مستبد غیر منتخب قرار داشته باشند مردود می‌دانست و از برابری و آزادی و عدالت اجتماعی دفاع کرده، برده داری، سلطنت و باورهای خرافی را به سُخره می‌گرفت. این ایده‌ها، حالا عادی می‌نماید اما در آنزمان بازی با آتش بود. سال ۱۷۳۷ در انگلستان بدنیا آمد و زندگیش با رنج و تنگدستی گذشت. بعدها با کشتی از اقیانوس اطلس گذشت و سال ۱۷۷۴ به آمریکا رسید. در آن زمان آمریکا مستعمره امپراتوری بریتانیا بود و او درست چند ماه پیش از انقلاب آمریکا به این کشور پای گذاشت. در جنگ‌های استقلال آمریکا در سال ۱۷۷۶ و انقلاب فرانسه در سال ۱۷۸۹ نقش مهمی بازی کرد. معتقد بود روزگار روح آدمی را امتحان می‌کند. او شجاع و از زمان خود جلوتر بود و دیدگاه‌هایش برای صاحبان قدرت در آمریکا خوشایند نبود.در جزوه عقل سلیم (Common Sense) که همان ایام منتشر شد. از استقلال آمریکا دفاع کرد. سلطنت و پادشاهی موروثی را به سخره می‌گرفت و اصل میراث را به سخره می‌گرفت و استدلال می‌کرد این توهین به شعور مردم است. حاکمیت قانون باید بر هر چیز مقدم باشد. می‌گفت استبداد مثل جهنم بسادگی مغلوب نمی‌شود اما باور کنیم که ستیز هر چه سخت‌تر باشد، پیروزی باشکوه‌تر است.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
توماس پین تصریح می‌کرد «جامعه با خواسته‌های ما پدید می‌آید و حکومت [مستبد] با ضعف‌های ما…پس نه تنها با استبداد بلکه با مستبد مخالفت ورزید و بپا خیزید!… ما توانِ از نو ساختنِ جهان را داریم … تولد جهان تازه نزدیک است.» بعد از آن، ارباب قدرت، اینجا و آنجا پخش کردند توماس پین شیاد و کلاه‌بردار است، زنش را وقتی حامله بوده آنقدر کتک زده که مُرده و با گربه‌ رابطه جنسی دارد!
توماس پین بی‌اعتنا به لجن‌پراکنی‌ها، ایده‌های خود را پی گرفت و جانب انقلاب فرانسه را گرفت پین قلم به دست گرفت و جزوه «حقوق بشر» را نوشت و استدلال کرد از منظر حق، انسانها برابر و آزاد هستند. اندا در داد «ارتقا کاذب برخی انسانها است که سبب خوارشدن کاذب انسانهای دیگر می‌شود تا اینکه همه چیز از طبیعت خویش تهی می‌شود.» به سلطنت‌ حمله می‌کرد و آن را سرکوبگر و بی‌معنا می‌دانست. توماس پین بر این باور بود: کسی که آزادی خود را تامین کرده باید از آزادی دشمنش هم محافظت کند، اگر او این وظیفه را ادا نکند سابقه‌ای می‌شود که گریبان خودش را خواهد گرفت.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
با مسامحه می‌توان گفت که ایده‌های او در عمل نوعی دولت رفاه بود، بسیار پیش از اینکه چنین دولتی در جایی از جهان وجود داشته باشد. انگیزه اصلی او عدالت اجتماعی بود. می‌گفت وقتی در کشوری در دنیا بتوان گفت فقرا شادند و خبری از جهل و رنج در بینشان نیست، زندانها از زندانی خالی‌ می‌شوند...
سال ۱۷۹۲ وقتی در انگلستان تحت تعقیب قرار گرفت به فرانسه گریخت و وقتی رهبران انقلاب می‌خواستند لویی شانزدهم را اعدام کنند استدلال کرد که شاه باید محاکمه شود و در هیچ صورتی نباید اعدام شود. او را به زندان انداختند. اگر روبسپیر رهبر انقلاب زنده می‌ماند، گردن توماس پین هم زیر گیوتین می‌رفت. گرچه توماس پین در کتاب معروفش، عصر خرد تصریح کرد که به خدا اعتقاد دارد اما کلیسا حملات او به خرافه‌های مذهبی را برنتافت و در مخالفت با توماس پین با قدرت حاک همراه شد. بویژه که وی قدرتِ فاسدِ حکومت کلیسا را به چالش گرفته بود. اضافه کنم که در سال ۱۷۷۵ میلادی، توماس پین، مقاله‌‌ای درباره‌ی جنسیت زنانه نوشت و از حق رأی زنان دفاع کرد.
 
░▒▓ همه نوشته‌ها و ویدئوها در آدرس زیر است: 
...
همنشین بهار 

برای ارسال این مطلب به فیس‌بوک، آیکون زیر را کلیک کنید:
facebook