دادگاه استکهلم / دادگاه نورنبرگ
این بحث بعد از توضیحی کوتاه پیرامون دادگاه نورنبرگ Nuremberg trials (بزرگ‌ترین دادرسی در تاریخ) - به دادگاه استکهلم و محاکمه حمید نوری اشاره می‌کند که گرچه ماهیت و موضوع کاملاً متفاوتی دارد اما از یک جهت شبیه است. در دادگاه نورنبرگ نیز کسانی بودند که عملکرد سیاه خود را سفید جلوه می‌دادند و مدعی بودند مقصر نبوده، بلکه از قانون کشور و نظامی پیروی می‌کردند که بدان اعتقاد داشتند.
نورِمْبِرْگ (آلمانی: Nürnberg) . نورْنْبِرْگ (انگلیسی: Nuremberg)
...
البته امثال هانا آرنت به درستی بر «مسؤولیت شخصی در دوران دیکتاتوری» پای فشردند و توجیهی با عنوان «مأمور معذور» را زیر سؤال برده، نشان دادند خودکامگان که هیچ، قربانیان خودکامگی نیز مسؤول‌اند.
ــــــــــــــــــــــــــــــ
در جنگ جهانی دوم؛ پس از آنکه متفقین (فرانسه، آمریکا، انگلیس و روسیه)، متحدین (آلمان و ایتالیا و ژاپن) را شکست دادند، در شهر نورنبرگ اساسنامه‌ای نوشتند تا جنایتکاران جنگی محاکمه و مجازات شوند. کم‌کم «دادگاه نورنبرگ» بر سر زبان‌ها افتاد که بیشترین اهمیت آن در دادرسی اعضای برجستهٔ رهبری سیاسی، نظامی، قضایی و اقتصادی آلمان نازی بود که در برنامه‌ریزی و اجرای جنایت دست داشتند. دادرسی‌ها در شهر نورنبرگ آلمان برگزار شد و احکام صادره، نقطهٔ گذار از قوانین کلاسیک به قوانین معاصر بین‌المللی بود. در دادگاه نورنبرگ که از ۲۰ نوامبر ۱۹۴۵ تا ۱ اکتبر ۱۹۴۶ طول کشید، موضوع زیر برجسته شد: اگر همیشه سنّت‌ها و آداب، قوانین را به وجود آورده، این مرتبه این قانون است که سنن و آداب را به وجود خواهد آورد.
ــــــــــــــــــــــــــــــ
دسته‌بندی جنایات و ساختار دادگاه، بعدها به‌وسیلهٔ سازمان ملل برای دادرسی «جنایت علیه بشریت» و تجاوز نظامی الگو قرار گرفت و پایه‌ای برای تشکیل دادگاه جنایی بین‌المللی شد. کیفرخواست‌های نورنبرگ، برای نخستین‌بار در حقوق بین‌الملل، Genocide «نسل‌کشی» [قتل عام] را دربرمی‌گرفت. یکی از موارد اهمیت دادرسی‌ها تثبیت این اصل بود که «جنایت علیه قوانین بین‌المللی، به‌وسیله اشخاص حقیقی انجام می‌شود، نه اشخاص حقوقی، و تنها راه جبران نقض قوانین بین‌المللی، مجازات‌کردن این اشخاص است».
از زمان پیمان وُرسای Treaty of Versailles (و چه بسا پیش‌تر)، کند‌وکاو در جنایات علیه بشریت صورت گرفته بود امّا، زمان تبلور مشخّص آن به اساسنامه دادگاه نورنبرگ برمی‌گردد. دادگاه نورنبرگ جنایت علیه بشرّیت را تعریف کرد.
ــــــــــــــــــــــــــــــ
برگردیم به دادگاه استکهلم و «عالیجناب» حمید نوری که با ظن ارتکاب جرم علیه قوانین بین‌الملل، که به دلیل افعال زیرساختی مجرمانه و قتل عمد جرم فاحش محسوب می‌شود، در بازداشت بسر میبرَد.
نامبرده در پی تلاش و شکایت زندانی سیاسی سابق آقای ایرج مصداقی و با حکم دادستانی سوئد، یازدهم آبان ۱۳۹۸ در فرودگاه استکهلم دستگیر شد. واحد ملی مبارزه با جنایات سازمان یافته دادستانی سوئد، از همان آغاز، فهرست اتهامات منجر به بازداشت حمید نوری را چنین توصیف کرد:
«یک شهروند ایرانی بر اساس شواهد و اَدِله کافی (موجب ظن قوی به ارتکاب جرم علیه قوانین بین‌المللی، جنایت فاحش و قتل عمد از ۲۸ ژوئیه تا ۳۱ اوت ۱۹۸۸ در تهران، ایران) توسط دادگاه ناحیه استکهلم بازداشت شده است.»
One Person Detained for Crime in Iran Against International Law
Published: 11/13/2019 2:25:52 PM
Published: 11/13/2019 2:25:52 PM
An Iranian citizen has today been detained by Stockholm District Court, on probable cause suspected of crime in Iran against international law, gross crime, and murder during the period of 28 July – 31 August 1988 in Teheran, Iran...
اگرچه «قتل عمد»، و «جنایت جنگی» جزو اتهامات حمید نوری است اما در فهرست اتهامات او Crimes against humanity (جنایت علیه بشریت) که اسیرکُشی سال ۶۷ را مصداق آن دانستهاند و حقوقدانانی چون جفری رابرتسون و یوهان کریگل هم تصریح کرده‌اند، اشاره نشده که توضیح خاص خودش را دارد...
اینطور که خانم«دلجو آبادی» در مورد پرونده حمید نوری نوشته‌اند:
یک دلیلش این است که در سوئد، امکان پیگرد کیفری اتهام جنایت علیه بشریت تنها از سال ۲۰۱۴ میسر گشته و پرونده حمید نوری، مشمول قانون جدید نشده و دادستان سوئد این پروندهها را تحت قوانین کیفری پیش از ۲۰۱۴ گشوده‌است...
بنا بر «قاعده عطف به ماسبق‌نشدن قوانین متاخر»، جنایات علیه بشریت هم شامل افعالی میگردد که بعد از سال ۲۰۱۴ اتفاق افتاده، و جرائم حمید نوری، مربوط به پیش از این تاریخ است...
ــــــــــــــــــــــــــــــ
با دستگیری حمید نوری، دشمنان دادخواهی عزادار شدند و از همان آغاز سنگ انداختند. دو روز بعد از دستگیری وی، ارتجاع مغلوب با اخلاق ماکیاولی و سیاست مروانی، دو فایل صوتی منتسب به محمد مقیسه و علی رازینی را منتشر کرد و این دو که نقش بزرگی در اسیرکُشی سال ۶۷ داشتند در این دو فایل تلاش کردند نقش حمید نوری را در آن واقعه مهیب، تخفیف داده و او را به عنوان یک کارمند ساده جا بزنند. هرزه‌نویسان که می‌پندارند تزویر و نادرستی، کوتاه‌ترین راه نیل به پیروزی است، بعداً نیز تلاش بسیاری به خرج دادند تا دستگیری حمید نوری را به جنگ جناح‌های رژیم نسبت دهند!
...
از محکومیت حمید نوری که در اسیرکُشی سال ۶۷، وَردست قاتلان بود، حکومتیان باید نگران باشند، هرزه‌نویسان نیز. چرا؟
چون چشم دیدن نویسنده کتاب «نه زیستن نه مرگ» را ندارند و هرکس دیگر را هم که مرعوب جبارّیت نشده و معتقد باشد ارتجاع غالب و مغلوب، آب در هاون می‌کوبند. امیدوار باشیم دادگاه استکهلم، برخلاف دادگاه نورنبرگ که به ریشه‌ها نپرداخت و اعلام کرد ما کاری به علل تاریخى به قدرت رسیدن نازیها و... نداریم، حمید نوری را از قاتلین زندانیان سیاسی و استبداد دینی منفصل نبیند و جدا نکند.
پانویس
آشنایان به علم حقوق گفته‌اند تشکیل دادگاه نورنبرگ با چهار اصلی بزرگ حقوق جزائی و حقوق بین‌الملل عمومی اصطکاک پیدا کرد، که یکی از آن‌ها اصل قانونی‌بودن تشکیل محاکم بود.
در حقوق داخلی تشکیل محاکمه را قانون باید اجازه دهد و همانطور هم در حقوق بین‌المللی تشکیل محکمه بین‌المللی باید با اجازه یک قانون بین‌المللی باشد که قبلاً به تصویب رسیده باشد اما اساسنامه و محکمه نورنبرگ، بعد از تصمیم به محاکمه نازیها و شکست آلمان به تصویب رسید (به تصویب فاتحین). به این ترتیب قاضی و طرف دعوی، هردو یکی شد و این یک ایراد اساسی و واردی است...
...
محاکمه حمید نوری نخستین دادگاهی است که بر پایه اصل Universal Jurisdiction «صلاحیت قضایی جهانی» برای یکی از کارگزاران جمهوری اسلامی در اروپا برگزار می‌شود. اصل مزبور به کشورها اجازه میدهد که حتی اگر جرمی خارج از سرزمین آن کشور اتفاق افتاده باشد و مرتکب و آسیب‌دیده نیز هیچ یک تبعه آن کشور نباشند، مرتکب را در دادگاههای خود محاکمه کند.
░▒▓ همه نوشته‌ها و ویدئوها در آدرس زیر است:
...
همنشین بهار
برای ارسال این مطلب به فیس‌بوک، آیکون زیر را کلیک کنید: میاندازد که گرچه ماهیت و موضوع کاملاً متفاوتی داشت اما از یک جهت شبیه است. در آن دادگاه نیز کسانی بودند که عملکرد سیاه خود را سفید جلوه می‌دادند و مدعی بودند مقصر نبوده، بلکه از قانون کشور و نظامی پیروی می‌کردند که بدان اعتقاد داشتند. اما امثال هانا آرنت به درستی بر «مسؤولیت شخصی در دوران دیکتاتوری» پای فشرده و توجیهی با عنوان «مأمور معذور» را زیر سؤال بردند و نشان دادند خودکامگان که هیچ، قربانیان خودکامگی نیز مسؤول‌اند.){kind=small}
facebook