استرادیواری ایران؛ «ابراهیم قنبری مهر»، به میهمانی خاک رفت
آنتونیو استرادیواری Antonio Stradivari (۱۶۴۴ - ۱۷۳۷) سازنده ایتالیایی سازهای زهی بود. وی تا پس از نود سالگی بیش از ۱۰۰۰ ویولن ساخت که اکنون ۶۵۰ عدد از آنها باقی ماندهاند. استرادیواری ایران؛ ابراهیم قنبری مهر ( ۱۳۰۷-۱۴۰۱) بود. هنرمند دردمندی که امثال یهودی منوهین Yehudi Menuhin و داوید فیودورویچ اویستراخ Ойстрах, Давид Фёдорович، وی را میستودند. همچنین نوازندگان خلاق ایرانی، حسین دهلوی، پرویز یاحقی، مهدی خالدی، روحاله خالقی، علی تجویدی، احمد عبادی، علی اکبر شکارچی، حبیباله بدیعی، همایون خرم، فرامرز پایور، اسداله ملک، علی اصغر بهاری، فرهاد فخرالدینی و... همچنین بنان، عبدالوهاب شهیدی، شجریان، بانو مرضیه و...
ابراهیم قنبری مهر توانست سازی که اعراب از ایرانیان اقتباس کرده و عود مینامیند احیا و بربط بنامد. او همانند آموزگارانش ابوالحسن صبا و سورن آراکلیان، هنرمندی با معرفت و با مرام بود. با جانودل ساز میساخت و شیفته کارش بود. انگیزهاش عشق بود نه کسب درآمد. تأسیس کارگاه سازسازی وزارت فرهنگ و هنر در سال ۱۳۳۴ مدیون تلاشهای سترادیواری ایران؛ ابراهیم قنبری مهر، پدر سازسازی بود.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
«ابراهیم قنبریمهر در سازهای ایرانی تغییراتی ایجاد کرد تا مشکلات این سازها را کمتر یا برطرف کند. از جملهٔ این فعالیتها میتوان به تنظیم فاصلهٔ گوشی، ثابت کردن خرک سهتار، تثبیت پردههای تار و سهتار با فلز، تغییر سرپنجهٔ تار و سهتار به قالب گیتار، ایجاد شیار در اطراف دهانهٔ کاسه و نقاره تار، طراحی ساز کروماتیک سنتور، تغییرات در سازهای قانون و کمانچه اشاره کرد.» از دهه چهل خورشیدی، با پشتیبانی وزارت فرهنگ و هنر و یک گروه پژوهشی، قنبریمهر برای زنده کردن سازهای باستانی ایران گامهای عملی برداشت. کرمیل و کرنای از جملهی این سازها بودند که از روی نمونههای موجود در موزه تخت جمشید و نقارهخانه مشهد بازسازی شدند. بزرگترین برنامه برای کاربرد این سازهای بازسازی شده، جشنهای دوهزار و پانصد ساله شاهنشاهی ایران در مهر ۱۳۵۰ بود. یکبار با آه و درد گفت: «در گفتگویی با روزنامه «ایران» گفت یک هارپ (چنگ) که سالها پیش از انقلاب ساخته بودم و در دربار نگهداری میشدرا پس از انقلاب در یک سمساری دیدم...»
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
منابع
◄ زندگینامه ابراهیم قنبریمهر، بنیاد قنبریمهر
◄ فیلم مستند «ساز و مهر» به کارگردانی محسن نظری و مرجان قنبریمهر
◄ سرپنجههای عشق بر پیکرهای بیجان؛ ندا سیجانی
◄ استاد ابراهیم قنبری مهر، برجستهترین خالق آلات موسیقی، حمیدرضا طاهرزاده
◄ خاموشی ابراهیم قنبریمهر: زندهکننده سازهای باستانی ایران، پژمان اکبرزاده
◄ مهری که برسازهای ایرانی نشست؛ روزنامه ایران
◄ ذوق هنری سرشار و پشتکار فوق العاده، داوید اویستراخ (۱۳۳۹ مجله موزیک ایران)
░▒▓ همه نوشتهها و ویدئوها در آدرس زیر است:
...
همنشین بهار
برای ارسال این مطلب به فیسبوک، آیکون زیر را کلیک کنید:
facebook