چُغُندَر کلو ته توبره (چغندر بزرگ در ته توبره است)
مذاکرات اتمی و تحریم‌های غرب
این بحث با اشاره به مذاکرات هسته‌ای ایران و شش قدرت جهانی؛ در مورد تحریم‌های وسیعی که از طرف سازمان ملل، آمریکا، اتحادیه اروپا و سایر کشورهای جهان علیه ایران اعمال شد توضیحاتی می‌دهد.
«سخت‌ترین تحریم‌های تاریخ» که به قول اوباما در گفتگو با توماس فریدمن Thomas Fobaman تاثیرات عمیق در اقتصاد ایران گذاشت و «این کشور را در بلند مدت تضعیف خواهد کرد.»
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
اگه خاله‌‌ام ریش داشت، آقا دائیم بود
از دوست درد آشنایی که بر خلاف من دستش از دور بر آتش نیست و جامعه هزارتو و پیچیده ایران را از نزدیک می‌شناسد؛ در مورد مذاکرات اتمی پُرس‌و‌جو می‌کردم و صحبت به تحریم‌های آمریکا و اروپا و شورای امنیت کشیده شد.
عین صحبت او را می‌نویسم (با پوزش از شما)
...
آن دوست که همیشه متین و آراسته سخن می‌گفت تا صحبت به تحریمها رسید، ناگهان از کوره در رفت و با صدای بلند گفت:
تحریمها خار و مادر ما را «...ئیده» است.
می‌فهمی «...ئیده» است اما برای آخوندهای حکومتی و باندهای قاچاق و مافیایی مائده‌ای ست آسمانی.
(خار و مادر=خواهر و مادر)
...
در برابر تعجب من از شیوه بیانش، گفت تو در ایران نیستی تا بدبختی‌های مردم را از نزدیک ببینی. ما از بی‌کفَنی است که زنده‌ایم.
گفتم همه تباهی‌ها که به غرب برنمی‌گردد.
گفت: البته که باعث و بانی تباهی‌ها خود حکومت است و بر منکرش لعنت. اما این واقعیت، تحریمها را که جنایتی بیش نیست توجیه نمی‌کند. تحریمها نه مردم را علیه حکومت شوراند و نه وقفه ای در برنامه هسته‌ای و موشکی ایجاد نمود. تحریمها به دارو و مواد غذایی هم کشیده شده، در حالیکه آمریکا صادرات دخانیات به ایران را از لیست تحریمها معاف کرده و ایران سومین وارد کننده سیگار آمریکایی در دنیاست.
حالا هی میگند اگر در مذاکره همه چیز به خیر و خوشی ختم بشه ...اگر...اگر... اگه خاله من هم ریش داشت، آقا دائیم بود.
...
بعد از صحبت با وی از خودم انتقاد کردم. دیدم با اینکه در ویکی و... در مورد مناقشه اتمی نوشته‌ام اما تحریمها را آنطور که باید و شاید نمی‌شناسم. تحریمها چه بلایی بر سر مردم آورده که آن دوست آنگونه آن را توصیف نمود؟
تلاش کردم یکبار دیگر مطالعه کنم و در میان منابعی که دنبال کردم مقاله آقای دكتر حسین رفیعی فنود، همچنین تحقیق کنگره آمریکا را دقیق‌تر یافتم و سعی می‌کنم چکیده آن‌را در قالب سئوال و جواب بیان کنم.
در این مورد با کسی گفت‌و‌شنود نشده، خودم به‌صورت پرسش و پاسخ درآورده‌ام.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
۱) از چه زمانی تحریم سراسری علیه ایران آعاز شد؟
نخستین تحریم جامع سراسری علیه ایران در دوران معاصر، تحریم بریتانیا علیه ایران بمنظور واکنش در برابر انتخاب دکتر محمد مصدق به وزارت بود که هدف ملی‌سازی صنعت نفت را دنبال می‌کرد. اولین قطعنامه شورای امنیت هم علیه ایران در زمان نخست وزیری دکتر مصدق و بمنزله واکنش علیه ملی شدن صنعت نفت ایران صادر شد.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
۲) اهمیت مذاکرات هسته‌ای بین ایران و غرب در چیست؟
یکی از مهمترین و بحث انگیزترین مذاکرات جهان پس از جنگ ویتنام همین مناقشه اتمی است.
از بعد از انقلاب، هیچ اختلافی بین یک کشور جنوب با کشورهای شمال، در این حد مورد توجه نبوده‌است. نه تنها ۵ کشور دارای حق وتو در آن درگیرند، که مجموعه کشورهای اروپایی و کشورهای منطقه خاورمیانه نیزـ مستقیم و غیرمستقیم ـ در آن تأثیرگذار هستند.
این کلاف سر در گُم، زندگی و معیشت و آینده مردم ایران را هم تحت تاثیر قرار داده و چه بسا موضوع مرگ و زندگی است.
از زمان جنگ جهانی دوم و اشغال ایران توسط متفقین، ایران و مردم این چنین مورد تهدید و خطر نبوده‌اند.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
۳) آیا این مذاکره، به پذیرش ایران هسته‌ای راه می‌برد و اصلاً ضروری است؟
اگر قرار بود ایران هسته‌ای(به‌معنی دقیق کلمه) پذیرفته شود ساختن «بدافزار» استاکس‌نت Stuxnet برای تخریب در ماشین آلات هسته‌ای در دستور کار قرار نمی‌گرفت و دو دولت قدرتمند چند صد میلیون دلار و چند سال وقت صرف آن نمی‌کردند؟ همچنین به ترور دانشمندان هسته‌ای متوسل نمی‌شدند.
...
آیا مذاکره ضروری است؟
در تخریب کشور ما، همچنین در نابودی افغانستان، عراق، لیبی، سوریه، سودان، یمن، یوگسلاوی و... تقصیر اصلی با حاکمان خودی است نه با غرب.
هژمونی طلبی غرب سابقه پانصدساله دارد. اگر در مقابله با این هژمونی‌طلبی مهارناپذیر، روشهای مهارپذیر، اتخاذ شود و از خطای استراتژیک و نابودی سرمایه‌های انباشته ملی پرهیز شود، مذاکره ضروری و گره‌گشاست.
البته این مذاکره بسیار پیچیده است. پیچیدگی انباشته سالیان دراز تخاصم و قطع رابطه.
تلنبار شدن ۳۵ سال مشکلات را نمی‌توان به سادگی و به سرعت ـ حتی چند ساله ـ پایان داد.
...
درهیچ مذاکره ای، امکان ندارد که بدون مصالحه، توافقی صورت پذیرد. از نظر امثال کیسینجر و جان بولتون بهتر این است که هیچ نشانه‌ای از برنامه هسته‌ای ایران برجا نماند اما چنین چیزی رخ نخواهد داد، به ویژه به دلیل آن که دانش فنی ایران هرگز از میان نخواهد رفت.
این یک توافق بزرگ است که چنانچه سر هم بگیرد، احتمالاً بازی در خاورمیانه را عوض می‌کند و از آنجا که بزرگترین بازنده آن، از لحاظ شخصی، نتانیاهو و از لحاظ ژئوپولیتیک، اسرائیل است با دست اندازهای بسیار از جمله از جانب کنگره ایالات متحده آمریکا روبرو خواهد شد.
البته با اطلاع و موافقت کنگره، آمریکا تکنولوژی هسته‌ای خود را به هند، که عضو ان‌پی‌‌تی نیست منتقل می‌کند و در برابر زرادخانه‌های اتمی اسرائیل هم به سکوت حمایت‌آمیز خود ادامه می‌دهد.
(کنگره شاخه قانونگذاری در دولت ایالات متحده آمریکا و حاوی دو مجلس سنا و نمایندگان است)
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
۴) آیا در آمریکا همه طرفدار حل دیپلماتیک قضیه هستند؟
اگرچه اوباما در سخنرانی در دانشکده نظامی «وست پوینت» West Point نشان داد در سیاست خارجی، خط (آمریکا) عوض شده و در مورد ایران هم به لزوم حل دیپلماتیک قضیه رسیده‌است، اما طالبان جنگ و تحریم (امثال مک‌کین و تام کاتن و...)، طرفدار حمله نظامی و مخالف حل دیپلماتیک قضیه هستند.
آنان به لطایف الحیل در روند مذاکرات کارشکنی می‌کنند تا شرایط برای حمله نظامی فراهم شود و در ضمن در داخل ایران اوضاع بهم بریزد و واکنشهای داخلی به مرحله تعیین‌کننده(مورد نظر آنان) برسند.
...
در اسرائیل، عربستان، ترکیه، قطر، امارات... هم، جریاناتی بر طبل جنگ می‌کوبند و نفوذ جمهوری اسلامی در بحرین، عراق، لبنان، سوریه، فلسطین و یمن را تهدیدی بالقوه علیه خودشان می‌دانند.
جدا از امثال جرج شولتز در آمریکا یا بندر بن سلطان در عربستان و نتانیاهو در اسرائیل و اپوزیسیون همسو، داعشیان و داعش‌سازان هم سعی دارند که تقابل در منطقه را به تقابل تاریخی سنی ـ شیعه، تبدیل کنند.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
۵) آیا همه نابسامانی‌ها به تحریم‌های غرب برمی‌گردد؟
تحریمها باعث شد که صادرات نفتی ایران از سال ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۳ به میزان دوسوم کاهش پیدا کند و ماهانه میلیاردها دلار درآمد بالقوه، از دست برود. همزمان سرمایه‌های خارجی از کشور ما خارج شد و نرخ بیکاری بالا رفت. کشورهایی مانند هند و چین میلیاردها دلار به ایران بدهکار بودند اما اجازه پرداخت بدهی خودشان را نداشتند.
درنتیجه تحریمها، تولید ناخالص ملی ایران کاهش پیدا کرد و تورم به زیان مردم ستمدیده ایران تا ۴۰ درصد افزایش‌یافت و اکثریت مردم به مضیقه‌های شدید افتادند. البته کاسبان تحریم کیف می‌کردند و باندهای مافیایی و حکومتی کک‌شان هم نمی‌گزید.
...
در ۳۵ سال گذشته، پدر مردم ایران درآمده و کشور صدمات و لطمات بسیار زیادی از تحریمها دیده‌است و نفی این صدمات توسط غارتگران حرث و نسل این میهن، واقعیت ملموس و قابل محاسبه را نفی نمی‌کند.
...
اگرجه تباه شدن صدها میلیارد دلار درآمد ارزی، کاهش تولید ملی، رشد فقر و فساد و تبعیض و فرار مغزها و سرمایه ها، با تحریمها بی ارتباط نیست اما عامل اصلی عقب‌ماندگی به فساد ارتجاع غالب، قدرت‌طلبی و ندانم‌کاری‌های آنان برمی‌گردد.
بگذریم که موضوع هسته‌ای بهانه فشار و تحریم است نه دلیل فشار و تحریم. مگر مردم کوبا که آنهمه سال در زنجیر تحریمها بودند، به موضوع هسته‌ای پرداخته بودند؟
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
۶) تحریم‌های غرب از چه تاریخی شدت گرفت؟
تحریم‌های آمریکا بر علیه ایران ۱۳ آبان ۱۳۵۸ (۴ نوامبر ۱۹۷۹) ـ روز گروگانگیری ـ در دستور کار قرار گرفت و از آن تاریخ بتدریج گسترده شده‌است. از ۲۰۰۶ تحریم‌های چندجانبه اروپا و شورای امنیت هم به آن اضافه گردید. البته پیگیر اصلی تحریمها آمریکا بود که در واکنش به گروگانگیری و مواضع ضدآمریکایی و ضداسرائیلی جمهوری اسلامی و حمایت از این گروه و آن گروه «مبارز» در منطقه، ابتدا یکجانبه و بعد به‌تدریج به سمت اجماع جهانی(جامعه اروپا و شورای امنیت) پیش رفت.
تحریم‌های بعدی (۱۹۹۵- ۲۰۰۶) صنایع نفت و گاز ایران را هدف گرفت. همچنین جلوگیری از دسترسی ایران به تکنولوژی هسته‌ای و موشکی را در دستور کار گذاشت.
در این مرحله آمریکا از اهرم مجازات برای شرکت‌هایی که با ایران در این زمینه‌ها معامله می‌کردند، استفاده کرد و آنها را به حمایت از تحریمها واداشت.
از ۲۰۰۶ به بعد هم، به منظور تحدید و توقف فعالیتهای هسته‌ای، تحریمها ادامه داشت و مجازاتهای هدفمند چندجانبه بین‌المللی، ایران را هدف گرفت.
از ۲۰۱۰ تا همین الآن؛ تحریم‌های وسیع و هماهنگ، همراه با جریمه‌های سنگین بر علیه کسانی که با ایران همکاری کرده‌اند و یا می‌کنند و تحریمها را دور زده‌اند، اعمال شده‌است.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
۷) تحریم‌های گوناگون از سوی چه منبعی صادر شده است؟
- بخشی از تحریمها فرمان اجرایی ریاست جمهوری آمریکا است که مستقل از کنگره بوده و ریاست جمهوری می‌تواند آنها را مستقلاً لغو کند. این تحریمها ۱۸ مورد است که دو تای آن به‌طور خاص به موضوع هسته‌ای مربوط است.
- تحریم‌های کنگره آمریکا، که باید توسط خود کنگره لغو شوند. دولت آمریکا بر اساس قوانین این کشور، اختیاری درباره تحریم‌های کنگره نخواهد داشت و صرفاً می‌تواند به مدت شش ماه اجرای آنها را به تأخیر بیندازد. لغو کامل تحریم‌های کنگره تصویب همزمان مجلس نمایندگان و نمایندگان مجلس سنا را لازم دارد. این تحریمها ده تاست که سه تای آن به طور خاص مربوط به موضوع هسته‌ای است. شمار دیگری از تحریمها(در مورد تروریسم، حقوق بشر، موشکهای دوربرد و...) به بهانه موضوع هسته‌ای برجسته شده‌است.
- تحریم‌های جامعه اروپا، که ۲۷ کشور اروپایی مشترکاً اِعمال کرده‌اند و لغو آنها هم به اجماع این ۲۷ کشور احتیاج دارد.
- تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل، که باید توسط خود شورای امنیت و با توجه به حق وتوی ۵ کشور، لغو شوند.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
۸) تحریم‌های یک جانبه آمریکا شامل چه مواردی می‌شود؟
- ۱۲ نوامبر ۱۹۷۹ تحریم واردات نفت خام از ایران
- ۱۴ نوامبر ۱۹۷۹ مسدود کردن ۱۲ میلیارد دلار داراییهای ایران در آمریکا
- ۷ آوریل ۱۹۸۰ ممنوعیت صادرات کالا به ایران و محدودیت شدید مناسبات مالی با ایران
- ۱۷ آوریل ۱۹۸۰ ممنوعیت تمام واردات از ایران و منع شهروندان آمریکا از سفر به ایران و انجام معاملات اقتصادی با این کشور. (طبق توافق الجزایر باید این تحریمها لغو می‌شدند لذا در ۲۳ ژانویه ۱۹۸۱ این فرمان اجرایی لغو شد ولی مجددا در ژانویه ۱۹۸۴ و پس از انفجار محل اقامت تفنگداران آمریکا در بیروت برقرار شد که علاوه بر موارد قبلی، نمایندگان آمریکا در سازمانهای بین‌المللی موظف به رأی‌دادن علیه اختصاص وام به ایران شدند.)
- ممنوعیت صادرات کالاهایی که مصرف دو گانه دارند هم اعلام شد. (مصرف عادی و مصرف درساخت سلاحهای کشتار جمعی)
- در ماه اوت ۱۹۸۶ کنگره آمریکا قانون منع صادرات تسلیحاتی و لوازم یدکی به ایران را تصویب کرد. چند ماه پس از رهاشدن گروگانهای آمریکا در لبنان دولت آمریکا مخفیانه با فروش اسلحه به ایران از تحریمها تخطی کرد که، ماجرای «ایران گیت» را به دنبال داشت.
- ۲۹ اکتبر ۱۹۸۷ حکم اجرایی ممنوعیت واردات از ایران، صادر شد.
- در سال ۱۹۹۲ کنگره آمریکا قانون منع گسترش تسلیحاتی ایران ـ عراق را تصویب کرد که فروش هر نوع سلاح به ایران هم ممنوع شد.
- با قرارداد ساخت نیروگاه بوشهر بین ایران و روسیه در ۱۹۹۵، بیل کلینتون مجازاتهای ایران را تشدید کرد.
- در ۱۵ مارس ۱۹۹۵ کلینتون اعلام وضعیت فوق العاده در روابط میان دو کشور کرد. از آن زمان، هر ساله این مصوبه توسط روسای جمهور آمریکا، تمدید شده‌است.
- ۱۵ مارس ۱۹۹۵ ممنوعیت مراودات با ایران در مورد صنایع نفت، گاز و پتروشیمی
- ۱۹ اوت ۱۹۹۷ ممنوعیت برخی مراودات با ایران. گفته شد اقلامی با بیش از ده درصد محتوای کالاهای آمریکایی به عنوان محصول آمریکایی شناخته می‌شوند.
- احکام اجرایی ۱۳۰۵۹،۱۹۹۵۹ و ۱۲۹۵۷ بعداً در قانون «حمایت از آزادی ایران» در سال ۲۰۰۶ مدون شدند که رئیس جمهور نتواند آنها را تغییر دهد. منظور از «حمایت از آزادی ایران» کمک به کسانی بود (و هست) که به براندازی جمهوری اسلامی تأکید دارند و گرفتن کمک از دشمنان آزادی را عیب و عار نمی‌دانند.
- ۶ اوت ۱۹۹۶، قانون تحریم ایران ـ لیبی به تصویب کنگره رسید. (البته چند سال بعد، بخش لیبی به علت توافق قذافی با آمریکا، لغو شد)، این تحریمها شامل فروش بنزین، سرمایه گذاری در صنعت نفت و پتروشیمی، تامین بیمه نفتکش‌های ایران می‌شود.
- در سال ۲۰۰۰ کنگره آمریکا قانون منع گسترش تسلیحاتی ایران را تصویب کرد که به موجب آن، تحریمها علیه شرکتهای خارجی درگیر در برنامه سلاحهای کشتار جمعی و موشکهای بالستیک ایران، اعمال شد.
- ۲۸ ژوئن ۲۰۰۵، انسداد دارایی نهادها و سازمانهای گسترش دهنده تسلیحات کشتار جمعی و حامیان آنها به‌اجرا درآمد. انسداد دارایی سازمان انرژی اتمی ایران، تعداد زیادی از بانکها و سپاه پاسداران
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
۹) وقتی ایران غنی‌سازی را از سر گرفت تحریمها چه وضعی پیدا کرد؟
ژانویه ۲۰۰۶ فعالیت سه کشور اروپایی مذاکره‌کننده با ایران، به شکست کامل منتهی شد و ایران غنی‌سازی را از سر گرفت. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، موضوع را به شورای امنیت ارجاع داد و کنگره آمریکا هم کمک مالی به مخالفین رژیم (اپوزیسیون همسو) را تصویب کرد و به اصطلاح «حمایت از دموکراسی» به سیاست رسمی و علنی آمریکا تبدیل شد.
در ژانویه ۲۰۰۶، معاون امور تروریسم و اطلاعات ملی خزانه داری آمریکا، یک اقدام جهانی را برای فشار بر بخش خصوصی در جهان، برای محدود کردن تجارت با ایران آغاز کرد. پس از این تصمیم یکی از مقامات آمریکایی گفت:
«این تهاجمی‌ترین و مستقیم‌ترین اقدامی است که موفق به شروع آن شده‌ایم و به نتیجه خواهد رسید.»
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
۱۰) تحریمها اثری هم در اوضاع کشور داشت؟
البته که اثر داشت. همین اقدامات بود که به جریمه‌های سنگین بانکها و شرکتهای اروپایی، ژاپنی... که با ایران مراوده مالی و تجاری داشته‌اند، منجر شد.
در ۲۰۰۷ وزارت خزانه داری آمریکا بانکهای اصلی ایران را در لیست سیاه قرار داد و برای دنباله روی از آمریکا، بر سایر کشورها، فشار آورد. توجیه آمریکا انتقال پول به حزب‌الله لبنان و حماس توسط این بانکها بود.
حالا ببینیم چه شد؟
- ۱۸ جولای ۲۰۰۷ مسدود شدن اموال افرادی که اقدامات ثبات‌دهنده در عراق را تهدید می‌کنند.
- اول جولای ۲۰۱۰، با قانون جامع تحریم، پاسخگویی و محرومیت ایران (CISADA)، فروش بنزین، فروش سوخت هواپیما و دیگر محصولات سوختی به ایران ممنوع شد و بانکهای خارجی که با ایران مراودات مالی داشتند در لیست سیاه دسترسی به سیستم مالی آمریکا قرار گرفتند.
- ۲۹ آوریل ۲۰۱۰ مسدود کردن دارایی افراد و نهادها (سپاه قدس و قاسم سلیمانی)
- ۲۹ سپتامبر ۲۰۱۰ مسدود کردن اموال هشت نفر از مقامات ایران (از جمله محمدعلی جعفری، حیدرمصلحی، سعیدمرتضوی...) که در نقض حقوق بشر دست داشته‌اند.
- برای پایان دادن به تحریم‌های مربوط به حقوق بشر، ایران باید بدون قیدوشرط همه زندانیان سیاسی را آزاد کرده، یک تحقیق و تفحص شفاف در مورد کشتار و دستگیری معترضان سال ۱۳۸۸(۲۰۰۹) را آغاز کند، به نقض حقوق بشر پایان دهد و یک سیستم قضایی مستقل ایجاد کند.
سوئیس در آوریل ۲۰۰۸، داراییهای ۱۲ شرکت ایرانی را به بهانهٔ دستورهای تحریمی شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران، ضبط و مصادره نمود. بانک کردیت سوئیس Credit Suisse هم معاملات ارزی با ایران را در سال ۲۰۰۸ قطع نمود.
...
ژاپن انتقال هر گونه فناوری حساس به ایران را منع نمود و داراییهای نزدیک به ده شرکت ایرانی در ژاپن مظنون به شرکت در برنامه‌های هسته‌ای ایران را ضبط نمود.
...
اوایل سال ۲۰۰۸ برخی از دانشگاه‌های هلند، بر طبق بخشنامه‌های وزارتخانه‌های کشوری، از پذیرش دانشجویان ایرانی بدلیل مسائل مربوط به فناوری هسته‌ای ممانعت بعمل آوردند. (البته پس از اعتراض دانشگاه‌ها و برخی از احزاب سیاسی در هلند، دولت این کشور به اعمال شرایط ویژه برای دانشجویان ایرانی پایان داد)
...
بانک لامبرت بروکسل در بلژیک Banque Bruxelles Lambert معاملات ارزی با ایران را در سال ۲۰۰۸ قطع نمود.
...
حتی بحرین و هند و مصر و آذربایجان و مالزی و امارات...هم، به بهانه تحریمها، بنوعی برای ایران ایجاد مانع کردند...
۱۱) از ابعاد احتمالی نظامی برنامه هسته‌ای هم صحبت شد؟
گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ۸ نوامبر ۲۰۱۱ بر همین موضوع انگشت گذاشت و همین گزارش، اعمال تحریم‌های مالی را اجرایی کرد.
تقریباً دو هفته بعد از گزارش آژانس(۲۱ نوامبر ۲۰۱۱)، فهرست افراد مورد تحریم، جهت شمول اشخاص درگیر در صنعت انرژی و پتروشیمی ایران، اعلام شد و اینکه بانک مرکزی ایران یکی از «موسسات پولشوئی» است.
چهل روز بعد(۳۱ دسامبر ۲۰۱۱) اوباما قانون اختیار دفاع ملی NDII را امضاء کرد. براساس این قانون، بانکهای خارجی از انجام معاملات مالی مربوط به نفت از طریق بانک مرکزی ایران منع می‌شدند.
۵ فوریه ۲۰۱۲، انسداد اموال دولت ایران و مؤسسات مالی ایران (الزام مؤسسات مالی آمریکا)
۳۰ جولای ۲۰۱۲ تحریم هر خریدار جدید محصولات انرژی ایران.
۱۰ اوت ۲۰۱۲ تصویب قانون «کاهش تهدید ایران و حقوق بشر سوریه» توسط کنگره. این قانون موارد زیر را ممنوع می‌کرد:
- هرگونه کمک به ارتقاء سطح توانمندی ایران برای گسترش صنایع نفتی (در داخل و خارج ایران)،
- کمک به ایران برای نقل و انتقال نفت خام، نفت پالایش شده، خدمات تضمینی،
- بیمه برای شرکت ملی نفت ایران (NIC) و شرکت نفتکش ایران (NITC)،
- خرید و یا تسهیل بدهی‌های ایران،
- ممنوعیت خدمات پیام‌رسانی مالی به بانکهای ایرانی،
- ممنوعیت تحصیل دانشجویان ایران در رشته‌های مربوط به انرژی، علوم هسته‌ای، مهندسی هسته‌ای در دانشگاه‌های آمریکا،
- ارسال در آمدهای نفتی ایران به این کشور، (همه ممنوع شد)
- در سال ۲۰۱۲ با تصویب قانون «قانون آزادی و منع گسترش تسلیحاتی ایران» تمامی صنعت انرژی، کشتیرانی، کشتی‌سازی و مدیریت بندری ایران به عنوان «موسسات گسترش تسلیحات» در لیست سیاه قرار گرفت. همچنین،
- انتقال فلزات گرانبها ممنوع شد که ایران نتواند به جای نفت، طلا دریافت کند.
- رادیو و تلویزیون ایران هم شامل تحریم گردید.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
۱۲) تحریم‌های اروپا چه مواردی را شامل می‌شد؟
درواقع این تحریمها چند جانبه و هماهنگ با آمریکا بود که با اروپا همآهنگ می‌شد.
- ۲۲ ژانویه ۲۰۰۷، شورای اروپا در مورد اقدامات محدودکننده نسبت به ایران موضع مشترک گرفت.
- ۲۳ آوریل ۲۰۰۷، تحریم تسلیحاتی و ممنوعیت ارائه وام به ایران تصویب شد و نام افراد جدیدی به لیست سیاه اضافه گشت.
- ۲۶ جولای ۲۰۱۰ قانون شورای اروپا تأمین تجهیزات و یا وام برای صنعت نفت ایران و مراودات مالی با افراد و موسسات موجود در لیست سیاه را ممنوع کرد، همچنین انتقال بیش از ۱۰ هزار یورو را ملزم به اعلام و مبلغ بیش از ۴۰ هزار یورو را ملزم به کسب اجازه نمود و تمدید و تجدید قراردادهای امضاء شده قبل از تصویب این قانون را ممنوع کرد.
- بازرسی محموله‌های مشکوک از ایران و به ایران هم الزامی شد.
پس از گزارش آژانس در مورد ابعاد احتمالی نظامی هسته‌ای ایران(نوامبر ۲۰۱۱)
- بریتانیا مناسبات مالی با بانک مرکزی ایران را قطع کرد. پس از این بود که سفارت انگلیس در تهران توسط عدهای به راحتی و بدون مانع،اشغال شد!
- اول دسامبر ۲۰۱۱ اتحادیه اروپا فهرست موسسات مورد تحریم را گسترش داد
- ۲۳ ژانویه ۲۰۱۲ شواری اروپا در مورد کاهش تدریجی واردات نفت از ایران به توافق رسید.
- ۲۳ مارس ۲۰۱۲، شورای اروپا از دسترسی ایران به سیستم خدمات پیام مالی جلوگیری کرد در نتیجه جامعه جهانی ارتباطات مالی بین بانکی (سوئیفت ـ Swift)، تمامی بانکهای ایران را از شبکه خود خارج کرد.
- ۱۵ اکتبر ۲۰۱۲، باز هم شورای اروپا تحریمها را افزایش و گسترش داد. که شامل واردات گاز از ایران، صادرات گرانیت، محصولات نیمه تمام شده فلزی و تجهیزات و فنآوری کشتی سازی به ایران می‌شد. ژاپن، کره جنوبی، استرالیا، نیوزلند، کانادا، سوئیس و نروژ هم به این تحریمها پیوستند.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
۱۳) گفته می‌شود اروپا به رژیم تجهیزات ردیابی و شنود می‌داد (و می‌دهد)
ظاهراً که از تحریم فنآوری قابل استفاده برای اهداف سرکوبگرانه، صحبت کردند.
آوریل ۲۰۱۱، شورای اروپا علاوه بر گذاشتن نام افراد متهم به نقض حقوق بشر در لیست سیاه، تجهیزات کنترل اطلاعاتی و ردیابی و شنود و فنآوری قابل استفاده برای اهداف سرکوبگرانه را مشمول تحریم کرد.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
۱۴) این تحریم‌های شکننده غیر از تحریم‌های شورای امنیت بود؟
تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد امری است علیحده.
در فوریه ۲۰۰۶ به دنبال شکست مذاکره با سه کشور اروپایی و عدم موافقت ایران به تعلیق برنامه غنی‌سازی، آژانس پرونده ایران را به شورای امنیت فرستاد و این شورا به مرور قطعنامه‌های زیر را تصویب کرد:
- قطعنامه ۱۶۹۶،۳۱ ژوئیه ۲۰۰۶ که از ایران می‌خواست که به مطالبات آژانس تمکین کرده و طی ۳۰ روز فعالیتهای غنی‌سازی خود را متوقف کند.
- قطعنامه ۱۷۳۷، هفدهم دسامبر ۲۰۰۶ که براساس آن ارائه مواد و فنون هسته‌ای به ایران و سفرهای بین‌المللی افراد مربوط به برنامه هسته‌ای و موشکی ایران منع و داراییهای این افراد و مؤسسات مربوط توقیف می‌شود.
- تحصیل دانشجویان مرتبط با رشته‌های هسته‌ای را نیز ممنوع می‌کند.
قطعنامه ۱۷۴۷، بیست و چهارم مارس ۲۰۰۷،
- صادرات تسلیحاتی ایرانی را ممنوع کرد.
- این قطعنامه همچنین فهرست تحریمها را گسترش داد، ازجمله پرداخت هرگونه وام و کمک مالی به ایران...
قطعنامه ۱۸۰۳، سوم مارس ۲۰۰۸،
- فهرست سیاه افراد و شرکتهای ایرانی را گسترش داد و کشورهای عضو را موظف به بازرسی کالاهای مشکوک ایرانی کرد.
- قطعنامه ۱۹۲۹، نهم ژوئن ۲۰۱۰، فروش سلاح متعارف را به ایران ممنوع و فهرست افراد و موسسات مورد تحریم را گسترش داد،
- ممنوعیت مسافرت‌ها را که قبلاً شکل توصیه داشت، الزام آور کرد.
- به کشورهای عضو اختیار داد که هرگونه محموله ایرانی را بازرسی کنند،
- سرمایه‌گذاری ایران را در صنعت اورانیم و فعالیت‌ها مربوط به آن را در سایر کشورها ممنوع کرد،
- ارائه خدمات مالی ـ از جمله بیمه ـ به مؤسسات ایرانی مشکوک به شرکت در فعالیتهای هسته‌ای و ایجاد شعبه‌های جدید بانکهای ایرانی در خارج را ممنوع کرد.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
۱۵) آیا برای مقابله با ایران صحبت از توسل به نیروی نظامی هم شد؟
بله، پس از رئیس جمهور شدن محمود احمدی‌نژاد و به‌دنبال شدّت‌گرفتن اختلافات بین ایران و کشورهای عضو دائم شورای امنیت، دو قطع‌نامهٔ تحریمی علیه ایران وضع گردید.
این تحریم‌های شورای امنیت علیه ایران، برگرفته از فصل هفتم منشور سازمان ملل هستند، که در آن صحبت از «تهدید و یا نقض صلح در جهان» به میان آمده‌است. اصل ۴۲ فصل هفتم این اجازه را می‌دهد که برای تضمین صلح، تصمیم‌های ویژه گرفته شود، حتّی اگر احتیاج به متوسّل‌شدن به نیروی نظامی باشد.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
۱۶) آیا روسیه نیز در تحریم ایران شرکت کرد؟
البته، بخصوص که جزو اعضای شورای امنیت است.
با فرمانی که ولادیمیر پوتین در روز ۵ مه ۲۰۰۸ (۱۶ اردیبهشت ۱۳۸۷) امضاء کرد، روسیه رسماً به تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران پیوست.
در فرمان ولادیمیر پوتین آمده‌است:
«تمامی سازمان‌ها و دستگاه‌های دولتی، بانکها و موسسات و اشخاص حقوقی و حقیقی زیر حوزه قضایی روسیه باید به خاطر داشته باشند که از تاریخ ۳ مارس سال ۲۰۰۸، از انتقال، یا تأمین هر نوع مواد، یا تجهیزات و یا فناروی هسته‌ای که امکان استفاده دوگانه نظامی و غیر نظامی از آنها وجود دارد، از خاک روسیه به ایران ممنوع است»
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
۱۷) دیگر اعضای شورای امنیت چی؟
ژانویه ۲۰۰۸ میلادی اعلام شد که بانکهای دولتی چین از گشایش اسناد اعتباری برای بازرگانان ایرانی خودداری می‌ورزند.
...
دولت انگلیس در ژوئن ۲۰۰۸ اعلام کرد که در ادامه سیاست تحریم علیه ایران، داراییهای بزرگترین بانک ایران(بانک ملی) را ضبط و تحریم کرده و کلیه تبادلات مالی خود را با همهٔ بانکهای ایران به طور کامل قطع کرده‌است.
...
دولت فرانسه از فروش قطعات خورو به ایران خودداری کرد. همچنین سازمان CNRS فرانسه، بزرگترین سازمان پژوهش علمی اروپا، در سال ۲۰۰۸ تحریماتی علیه تمامی دانشمندان ایرانی در تمام رشته‌ها وضع نمود. آمریکا هم که پیشتر اشاره شد.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
۱۸) آمریکا برای اجرای تحریمها چکار کرد؟
برای اجرای تحریمها، نقض کنندگان تحریمها با مجازاتهای سخت و سنگین روبرو شدند.
بانکهای زیر را آمریکا جریمه کرده است:
- بانک USB سوییس یکصدمیلیون دلار
- بانک هلندی ABN هشتاد میلیون دلار،
- بانک هلندی IMG ششصد و نوزده میلیون دلار
- بانک لوید ـTSB بریتانیا ۳۵۰ میلیون دلار
- بانک Credit Suisse پانصد و شصت و سه میلیون دلار
- بانک انگلیسی بارکلی ۲۹۸ میلیون دلار
- بانک انگلیسی Standard Chartered Bank ششصد و هفتاد و چهار میلیون دلار
- بانک انگلیسی HSBC حدود ۱/۹۲ میلیارد دلار
- بانک ژاپنی میتسوبیشی ۸/۶ میلیون دلار (موارد دیگری هم هست که می‌گذریم)
...
ماه می۲۰۱۰ برخی از شرکتهای ونزوئلا، امارات متحده عربی، موناکو، اسرائیل و... هم که در تجارت نفت با ایران، که قانون تحریم ایران (ISA) را نقض کرده بودند مورد تحریم آمریکا قرار گرفتند.
...
این اقدامات شرکتها و بانکهای دنیا را بسیار محتاط کرد که حتی در معاملات مجاز با ایران هم، اقدام نکنند.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
۱۹) ولی رژیم برای فروش نفت به بخش خصوصی روآورد
بعدها از سرمایه گذاری در صنعت نفت و گاز، جلوگیری شد و پرداخت پول نفت هم با مشکل بسیار روبرو گشت و تحریم‌کنندگان مانع نقل و انتقال پول ایران شدند. پولهای نفت در خارج بلوکه شد (هم‌اکنون تا ۱۲۰ میلیارد دلار هم برآورد می‌شود.)
وقتی واردکنندگان عمده نفت ایران واردات خود را متوقف یا کاهش دادند رژیم چاره‌ای نداشت جز آنکه به بخش خصوصی روبیآورد.
اتحادیه اروپا ارایه خدمات بیمه ای برای محموله‌های نفت ایران را ممنوع کرده بود. بخش ترابری و کشتیرانی و صنعت کشتی‌سازی ایران هم شامل تحریم شد.
در پیامد این موضوع ژاپن و کره جنوبی ـ مجبور به کاهش خرید خود از ایران شدند و صادارت نفت از روزی دو و نیم میلیون بشکه در ۲۰۱۱ به یک میلیون بشکه در ژانویه ۲۰۱۳ کاهش یافت. وقتی اوضاع به اینجا رسید که در رسیدنش خود حاکمان نقش اصلی را دارند، به ناچار برای فروش نفت به بخش خصوصی روآوردند که پدیده بابک زنجانی، یکی از نتایج آن است.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
۲۰) گفتند تحریمها «هوشمند» هستند و مردم را هدف قرار نخواهند داد
اینها همه حرف است. عملاً خلاف این ثابت شد. این مردم ایران بودند که صدمه دیدند و از قضا افراد و اقشار وابسته به حکومت، کاسبان تحریم شدند و آنان همین حالا هم نمی‌خواهند اوضاع به سمتی برود که تحریمها رفع گردد. درست مثل همزادان خودشان در واشنگتن و ریاض و تل آویو و...
...
متعاقب تحریمها فساد و شبکه قاچاق، در ایران گسترش یافت که هم اقتصاد ملی را تخریب کرد و هم اخلاق اجتماعی را هدف قرار داد. شبکه قاچاق به تدریج به بخش مهمی از اقتصاد سایه ایران تبدیل شد و چهار اسبه تاخت(و دارد می‌تازد)
حجم معاملات قاچاق را تا ۲۵ میلیارد دلار هم تخمین می‌زنند.
...
منابع
Iran Sanctions, Kenneth Katzman,Congressional Research
دکتر حسین رفیعی فنود، مذاکرات بحران یا بحران مذاکرات
دکتر عزيز فولادوند، «حق مسلم»، فتح الفتوح يا كاپيتولاسيون
...
در این رابطه
...
سایت همنشین بهار
برای ارسال این مطلب به فیس‌بوک، آیکون زیر را کلیک کنید:&p[url]=http://www.hamneshinbahar.net/article.php?text_id=256.html&p[images][0]=http://www.hamneshinbahar.net/bilder/6878hamneshin_iran_sanctions2.jpg&p[summary]=تا صحبت به تحریمها رسید دوستی که همیشه متین سخن می‌گفت؛ ناگهان از کوره در رفت و با صدای بلند گفت: تحریمها خار و مادر ما را «...ئیده» است، می‌فهمی «...ئیده» است اما برای آخوندهای حکومتی و باندهای مافیایی مائدهایست آسمانی. تو در ایران نیستی تا بدبختی‌های مردم را از نزدیک ببینی، ما از بیکفنیست که زنده‌ایم. گفتم همه تباهی‌ها که به غرب برنمی‌گردد. گفت: البته که باعث و بانی خود حکومت است اما این واقعیت، تحریمها را که جنایتی بیش نیست، توجیه نمی‌کند. تحریمها نه مردم را علیه حکومت شوراند و نه وقفه ای در برنامه هسته‌ای و موشکی ایجاد نمود.){kind=small}
facebook