شنبه ۹ فروردین ۱۴۰۴ / Saturday 29th March 2025

 

 

«اداره کل سوّم»، اساسی‌ترین وظایف ساواک را انجام می‌داد

«سپردن پرونده‌های سیاسی به دادگاه‌های نظامی بخشی از قانون تاسیس ساواک در سال ۱۳۳۵ بود، البته پیشتر و به دنبال کودتای ۲۸ مرداد نیز، چهره‌های سیاسی در دادگاه‌های نظامی محاکمه شدند.»
ساواک (سازمان اطلاعات و امنیت کشور) یازده اداره کل داشت و گرچه مولود خشونت بود و با کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ و رخدادهای پس از آن، جنگ سرد بین دو بلوک شرق و غرب و گرایش دستگاه قدرت به استبداد و… میانه داشت اما، نباید تمامیت آنرا در شکنجه و بگیر ببند خلاصه کرد.
...
در یک جامعه آزاد (و نه دیکتاتورزده که همه دستگاهها کُر واحدی را تشکیل داده و یک آهنگ را می‌نوازند)، عملکرد تعریف شده اداره هشتم و پائیدن مرزها ردخور ندارد و هیچ مملکتی بدون در و پیکر در امان نمی‌ماند.
از یک زاویه ساواک خدماتی هم کرد، بعلاوه همه مأمورین از آزار و شکنجه زندانی کیف نمی‌کردند. برخی از آنان تحصیلات عالی داشتند و از بگیر ببند خوششان نمی‌آمد و می‌فهمیدند هر شلاقی که بر سر و روی زندانی فرود می‌آید به مثابه کلنگی است که گور استبداد را حفر می‌کند.
...
اشاره زندانیان سیاسی رژیم پیشین به ساواک، اساساً «اداره کل سوم موسوم به امنیت داخلی»(همزاد آقای پرویز ثابتی) است که گرچه مهمترین وظایف ساواک را انجام می‌داد، اما گره های کور هم آفرید.
اداره کل سوم، جدا از دفتر و بخش مستقل بازجویی و کمیته مشترک ضدخرابکاری، هفت اداره مجزای دیگر را نیز در برمی‌گرفت و هرکدام بخش‌های عریض و طویل داشت.
...
کمیته مشترک خودش در ردیف یکی از ادارات کل سّوم بود و واحد اطلاعاتی، اجرایی و پشتیبانی آن هر کدام از دوایر گوناگون تشکیل می‌شد و با یک اداره ساواک برابری می‌کرد. برای مثال اداره یکم از زیرمجموعه اداره کل سوم (عملیات و بررسی) که وظایفش تجسس، مراقبت و تعقیب فعالیتهای براندازی بود، خودش از شش بخش مستقل تشکیل می‌شد.
ساواک در شکنجه و بگیر ببند خلاصه نمی‌شد
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
تشکیلات ساواک شامل سازمان مرکزی(ستاد) و یازده اداره کل بود. ستاد مزبور، حوزه ریاست ساواک، دبیرخانه، معاونان (بعدها قائم مقامی)، همچنین بازرسی کل، دبیرخانه شورای امنیت ملی، حسابداری، دادگاه اداری و ساواک‌های استانها و شهرستانها را دربرمی‌گرفت.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
✅اداره کل یکم: شامل امور اداری، کارگزینی، تشریفات و مخابرات بود. ✅اداره کل دوم: مسؤولیت کسب اطلاعات خارجی، یعنی جمع‌آوری اطلاعات پنهانی از کشورهای هدف و از طریق پایگاههای مرزی با نفوذ به نهادهای اطلاعاتی و موسسات مهم کشورها را به عهده داشت. ✅اداره کل سوم: امنیت داخلی و کسب اطلاعات از فعالیت های سیاسی در داخل کشور و انجام عملیات ضدبراندازی را عهده‌دار بود. اداره کل سوم وسیع ترین اداره عملیاتی ساواک و تشکیلات و امکانات عملیاتی بسیار گسترده را در اختیار داشت. مفهوم ساواک در افکار عمومی در وجود این اداره کل خلاصه می‌شد. این اداره کل درپاره‌ای از کشورهای خارج، نمایندگیهایی در پوششهای مختلف داشت که به طور عمده در کادر دیپلماتیک اعزام می‌کرد و آنان فعل و انفعالات سیاسی علیه ایران را رصد می کردند.✅اداره کل چهارم: حفاظت از پرسنل ساواک را به لحاظ تامین امنیت و مراقبت از آنها در رابطه با نفوذ سرویس‌های اطلاعاتی خارجی، بعهده داشت. حفاظت از اسناد و ساختمان‌های ساواک و سایر سازمان‌های دولتی و نیز حفاظت از ذخایر ملی و فرهنگی نظیر موزه‌ها بانکها و اسناد ملی نیز به عهده این اداره کل بود. ✅اداره کل پنجم: وظایف مربوط به تعقیب و مراقبت، شنود تلفنی، سانسور، عکاسی، کارگذاشتن میکروفون، بازکردن قفل‌ها و رمزها، و [نظارت بر] چاپخانه‌ها را به عهده داشت. اداره پنجم، دراموری که ذکر شد به واحدهای عملیاتی ادارات کل سوم، هشتم و دوم ساواک سرویس می‌داد. ✅اداره کل ششم: حسابداری کل ساواک، تنظیم بودجه امور مالی ساواک، تخصیص اعتبارات به عملیات و واحدها، تهیه تدارکات و کارپردازی، اداره موتوری ساواک، باشگاهها و ساختمانهای ساواک را بعهده داشت.✅اداره کل هفتم: وظیفه این اداره، تجزیه و تحلیل کلیه اخبار و اطلاعات واصله از اداره کل دوم بود که آشکار یا پنهانی جمع‌آوری می‌شد. همچنین اطلاعات به دست آمده از سرویس‌های اطلاعاتی کشورهای دوست که از طریق شرکت در کنفرانس‌های اطلاعاتی به دست می‌آمد. از وظایف دیگر این اداره کل پس از بررسی ، تهیه گزارش‌هایی در زمینه مطالب مربوط به ایران و منطقه بود که به زبان‌های مختلف از جمله عربی، انگلیسی، روسی، فرانسوی، آلمانی و غیره به دست می‌آمد. همچنین ارسال بولتن‌ها ، برای تعیین کنندگان خط مشی مملکت از جمله پادشاه و نخست وزیر و سازمان‌های نظامی و غیرنظامی که در این مسایل ذینفع بودند. ✅اداره کل هشتم: مقابله با عوامل جاسوسی بیگانگان در سرتاسر کشور با این اداره بود. اداره هشتم در مواردی، اطلاعات واصله را با بعضی دستگاه‌های اطلاعاتی دوست خارجی مبادله می‌کرد. اداره هشتم خارجی‌های مقیم کشور و یا توریست‌هایی را که تردد داشتند و ایرانیانی را که به نحوی با این بیگانگان در ارتباط بودند، تحت مراقبت و کنترل داشت. اداره مزبور در دستگیری محمدرضا سعادتی (سیکو) که با ولادیمیر فیسینکو دبیر اول سفارت شوروی در رابطه بود، نقش داشت و با امثال علی‌محمد بشارتی، ماشالله کاشانی (ماشالله قصاب)، ناصر آلاددپوش و برادران صباغیان همکاری تنگاتنگ کرد. [در خاطرات خانه زندگان ومقاله مربوط به سعادتی توضیح داده‌ام]. ✅اداره کل نهم: یک واحد تحقیقاتی بود که سوابق کلیه افراد کشور را در آرشیو خود نگهداری می‌کرد.. همه کارکنان دولت و ارتش که استخدام می‌شدند، سوابقشان از اداره نهم ساواک، سوال می‌شد و اگر دارای سوابق ناشایست بودند از استخدام آنها جلوگیری می‌شد. ✅اداره کل دهم: ( بهداری ساواک)- دادن سرویس رایگان در زمینه بهداشت و درمان به تمام کارکنان و خانواده‌های درجه یک ساواک به عهده این اداره بود. همچنین درمان زندانیان سیاسی ✅اداره کل یازدهم: وظیفه اصلی‌اش آموزش ساواک بود. در این اداره ابتدا استادان آمریکایی با حضور مترجمان خودی به کادرهای اولیه ساواک تعلیم می‌دادند. به تدریج استادان ایرانی با دریافت مدارک آموزشی چندین کشور غربی نظیر آمریکا، انگلیس، فرانسه، اسرائیل و ترجمه آن متن‌ها، آموزش پرسنل ساواک را خود انجام می‌دادند.
 
 

برای ارسال این مطلب به فیس‌بوک، آیکون زیر را کلیک کنید:
facebook