یکشنبه ۴ آذر ۱۴۰۳ / Sunday 24th November 2024

 

 

تاریخ جهان دادگاه جهان است (۱۲)
قرنِ نوزدهم، یکی از پربارترینِ اعصار تاریخِ بشری 

 

https://www.youtube.com/watch?v=jFCjxDvycZs


در بحث پیشین 
به مجمع ملی فرانسه، ژیروندن‌ها و ژاکوبن‌ها، مفهوم چپ و راست left and right، و فراز و فرود «روبسپیر» و «سن ژوست» اشاره شد.
...
در یازده بخش گذشته به موضوعات زیر پرداخته‌ام:
در این قسمت، به مهمترین وقایع اتفاقیه در قرن نوزدهم اشاره می‌کنم.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــ
در قرن نوزدهم آفریقا غارت شد
یکی از پُربارترین اعصار در تاریخ بشری که ما هنوز بدرستی دستاوردهای آن را درنیافته و از لحاظ فلسفی، سیاسی و... از آن فراتر نرفته‌ایم بین سال‌های ۱۸۰۱ تا ۱۹۰۰ میلادی یعنی قرن نوزدهم است.
در این سده، فاتحه امپراتوری‌های عثمانی، اسپانیا، پرتغال، همچنین مغول و روم مقدس خوانده شد و بریتانیا پس از جنگ‌های ناپلئونی، در حالیکه یک چهارم از جمعیت کل جهان را در اختیار داشت تبدیل به بزرگ‌ترین ابرقدرت قرن شد. تملک سریع مستعمرات جدید در سطح جهان توسط اروپا کلید خورد و آفریقا به معنی واقعی کلمه غارت شد.
...
در قرن نوزدهم الکتریسیته و فولاد و نفت، آلمان و ژاپن و ایالات متحده را زیر و زبَر کرد. روسیه و چین را آشوب‌های اجتماعی وسیع دربرگرفت و با شورش بردگان در هائیتی و اتفاقات بعدی، از میزان برده‌داری در جهان(به شکل کلاسیک آن) کاسته شد.
انقلاب صنعتی در بسیاری از کشورهای اروپایی به ویژه آلمان شتاب گرفت و تا پایان این سده با ساخت کارخانجات و راه‌آهن در همه جای اروپا رو به گسترش نهاد.

نظریهٔ تکامل داروین و نظرات اگوست‌کنت فیلسوف فرانسوی که تا حدودی از انقلاب صنعتی تأثیر گرفته بودند، باعث قدرت‌گیری نوعی عقل‌گرایی(پوزیتیویسم) که شاخصهٔ ادبی آن طبیعتگرایی(ناتورالیسم) می‌باشد گردید.
...
پوزیتیویسم با مسامحه «اثبات‌گرایی»، هر گونه فلسفه علم بر اساس این دیدگاه است که در علوم طبیعی و اجتماعی، داده‌های برگرفته شده از «تجربه حسّی» و تلقی منطقی و ریاضی از آن، تنها منبع معرفت‌های معتبر است. شایان ذکر است که بخشِ غیرِتجربی (پیشینیِ) دانشِ بشر (اصولِ منطق) هم، که از تجربه محض حاصل نمی‌شوند، شایسته تأمل است.
...
ناتورالیسم یا طبیعتگرایی، مکتبی در ادبیات و هنر است که تقلید دقیق از طبیعت را توصیه می‌کند و معتقد است که باید طبیعت را حتی الامکان مطابق با واقع توصیف و مجسم کرد. 
ـــــــــــــــــــــــــــــــــ
شماری از وقایع مهم قرن نوزدهم
در سال ۱۸۰۱ پارلمان ایرلند رأی به اتحاد با انگلستان داد و در نتیجه پادشاهی متحد بریتانیا به وجود آمد.
در سال ۱۸۰۳ ایالات متحده گسترش خود به سوی شمال قارهٔ آمریکا را با خرید ایالت لوییزیانا آغاز کرد که با ظلم و جور زیاد علیه بومیان و پراکنده‌سازی آنان همراه بود. این گسترش با ساخت راه‌آهن‌هایی در سراسر قاره و جذب مهاجران جدید افزایش یافت.

سال ۱۸۱۴ نروژ از کنترل سوئد خارج شد و استقلال خود را اعلام نمود. هر چند این کشور مجبور به ادامهٔ یک اتحاد خصوصی با سوئد شد ولی قانون اساسی آزاد خود را حفظ کرد و بعدها استقلال خود را به دست آورد.
...
در آغاز سدهٔ ۱۹ با کشمکش‌ بین فرانسه و انگلیس و متحدانشان بر سر کنترل اروپا و جهان روبرو می‌شویم. جنگ‌هایی که در پایان آنها، ناپلئون در واترلو شکست می‌خورَد (سال ۱۸۱۵) و کشورهای اروپایی، برای بررسی نتایج جنگ و تعیین سرنوشت اروپا، کنگره‌ای در وین تشکیل می‌دهند.
در کنگره وین نمایندگان اتریش، پروس، روسیه، انگلیس، پرتغال و سوئد و...، خلع و تبعید ناپلئون بناپارت را در دستور کار گذاشتند. همچنین:
- فرانسه به مرزهای سابق خود در ۱۷۹۲ محدود شد.
- خاندان‌های‌ سلطنتی کشورهای اروپایی مجدداً به تاج و تخت بازگشتند،
- بلژیک ضمیمه هلند گردید.
- بی طرفی سوئیس رسماً اعلام شد.
- قسمت اعظم مستعمرات خارجی نصیب انگلستان گشت و تغییرات وسیع دیگری در نقشهٔ جغرافیایی قاره اروپا پدید آمد.
...
در همین سال(۱۸۱۵) گرینلند(به زبان دانمارکی: گرونلند) از کنترل نروژ خارج شد و زیر نظر دانمارک قرار گرفت و یونان پس از چندین سال جنگ با امپراتوری عثمانی، در سال ۱۸۲۱ استقلال خود را اعلام کرد. صاحب اختیار مصر هم دیگر امپراتوری عثمانی نبود. مستعمره‌های اسپانیا و پرتغال نیز شروع به انقلاب و اعلام استقلال نمودند.

در سال ۱۸۲۲ امپراتوری برزیل استقلال خود از پرتغال را اعلام نمود اما قدرت‌های اروپایی به ویژه بریتانیا به بهانه‌های مختلف در امور داخلی برزیل دخالت می‌کردند. سال ۱۸۳۵ تکزاس از مکزیک جدا گشت و ده سال بعد پس از کش و قوسهای زیاد به ایالات متحده ضمیمه شد.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــ
متروی زیرزمینی لندن افتتاح گشت
در بریتانیا راه‌آهن در کل کشور گسترش یافت و پیشرفت‌های مهم در مهندسی حاصل شد. متروی زیرزمینی لندن افتتاح گشت و بعدها لامپ‌های الکتریکی پر نور در خیابان‌های این شهر نصب شدند.
توجه داشته باشیم که سابقهٔ سیستم روشنایی الکتریکی به پیش از ادیسون برمی‌گردد. به اواسط قرن نوزدهم، وقتی «هاینریش گوبل» نخستین لامپ برق را اختراع کرد.
...
در سال ۱۸۴۸ دگرگونی‌های زیادی با تأثیرگیری از انقلاب فرانسه در اروپا اتفاق افتاد.
همین سال در کالیفرنیا طلا کشف شد و با این کشف، افراد زیادی برای یافتن طلا و نقره به آنجا سرازیر شدند. میلیون‌ها نفر از مردم به معادن و شهرهای مناطق غربی آمریکا هجوم آوردند و این امر باعث توسعهٔ مناطق غربی در آن زمان شد. این گسترش به تدریج کشور را مجبور به مقابله با مسألهٔ برده‌داری در ایالت‌های غربی کرد زیرا این مشکل باعث به هم خوردن تعادل بین «ایالت‌های آزاد» و «ایالت‌های برده‌دار» می‌شد.
...
در قرن نوزدهم امپراتوری روسیه گسترش خود به سوی آسیای مرکزی را آغاز کرد و مجبور به مقابله با بریتانیا و... شد. روسیه تزاری از یک سو و فرانسه، انگلیس، پادشاهی ساردینیا و امپراتوری عثمانی از سوی دیگر درگیر شدند. (ساردنی جزیره‌ای است در غرب ایتالیا و دریای مدیترانه)
...
بهار سال ۱۸۵۴ میلادی، در پی حمله امپراتوری روسیه به سرزمین‌های عثمانی، فرانسه و انگلستان به روسیه اعلان جنگ دادند و جنگ کریمه آغاز شد و موجب کشتار فراوانی گردید.
بریتانیایی‌ها از حملهٔ روس‌ها به هندوستان هم بیم داشتند و با روسیه درگیر شدند.

از سال ۱۸۶۱ در ایالات متحده که آبراهام لینکلن بر سر کار بود، جنگ داخلی شدت گرفت. در همین زمان، بکارگیری نیروی بخار در کنار انقلابِ صنعتیِ رو به رشد، گسترش زیادی در کارخانجات صنعتی ایجاد کرد.
...
سال ۱۸۶۱ جمهوری ایتالیا تشکیل شد و استان‌های ایتالیایی آن شبه جزیره با هم کنار آمده، اتحاد پیشه کردند.
از سال ۱۸۶۴ تا ۱۸۷۰ چهار مستعمرهٔ پیشین اروپایی با نام‌های پاراگوئه، برزیل، آرژانتین و اروگوئه وارد خونین‌ترین جنگ تاریخ آمریکای لاتین شدند.
...
در قرن نوزدهم کمتر جایی در جهان وجود داشت که به شکلی اعم از استعمار، امپریالیسم یا جنگ، تحت تأثیر غرب قرار نگرفته باشد. قدرت‌های اروپایی در همه جا نفوذ کردند. بین دول اروپایی و چین هم چندین جنگ در گرفت که از این میان جنگ اول و دوم تریاک و جنگ چین و فرانسه را می‌توان نام برد. در این دوره ژاپن نیز که دروازه‌های خود را به سوی تجارت با غرب باز کرده بود وارد دوران صنعتی‌سازی شد.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــ
رُم به ایتالیا ضمیمه شد و پاپ حکم ارتداد داد
سال ۱۸۶۷ در آن بخش از قارهٔ آمریکا که هنوز در دست بریتانیا بود دگرگونی پیش آمد و باعث به وجود آمدن حکومتی در کانادا شد.
...
شهر رم تا سال ۱۸۷۰ تحت کنترل پاپ بود اما در این سال ارتش ایتالیا به استان واتیکان وارد شد و رم به ایتالیا ضمیمه گشت.
البته پاپ از امضای پیمان سر باز زد و به یک دژ پناه برد و از آنجا طی حکمی فتوا داد هرگونه مشارکت کاتولیک‌های ایتالیایی در زندگی سیاسی معادل ارتداد است اما تیغ پاپ کند شده بود و سیر حوادث که سالیان دراز ادامه داشت به روند متحدسازی ایتالیا انجامید.
...
سال ۱۸۷۱ امپراتوری آلمان با اتحاد پروس و کنفدراسیون آلمان شمالی با عنوان «رایش دوم» بر سر زبانها افتاد.
پروس به یکی از ایالت‌های امپراتوری آلمان تبدیل ‌شده بود و صدراعظم وقت «اتو فون بیسمارک» Otto von Bismarck برای ایجاد آلمان متحد، تسخیر چند کشور کوچک آلمانی زبان همسایه فرانسه را در دستور کار گذاشت. وی با اتریش دست به یکی کرد و دانمارک را شکست داد، سپس سروقت خود اتریش رفت و دست آن کشور را از آلمان کوتاه نمود.
بیسمارک با دوز و کلک، «ناپلئون سوم» برادرزاده ناپلئون بناپارت معروف را هم به جنگ کشید. بگذریم که حکومت فرانسه خودش هم برای گریز از مشکلات داخلی، طالب جنگ خارجی بود.
القصه، امپراطور فرانسه پس از شکستهای پی در پی توسط ارتش بیسمارک دستگیر و زندانی شد و پادشاه پروس به عنوان آخرین توهین به فرانسوی‌ها در کاخ ورسای به عنوان امپراتور آلمان سوگند خورد.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــ
شورش مشت زنان، واقعه مهمی در عصر خودش بود
سال ۱۸۷۸ در پیامد شکست امپراتوری عثمانی کشورهای رومانی، صربستان و مونتنگرو مستقل شدند. بلغارستان نیز پادشاهی خودمختار به دست آورد.
...
آفریقا که در ابتدای سدهٔ نوزدهم تقریباً به طور کامل از استعمار اروپاییان جان سالم به در برده بود، در پایان قرن نوزدهم تمام و کمال تحت تسلط آنها در آمد و به معنی واقعی کلمه غارت شد. هجوم به سمت آفریقا از دهه‌۱۸۸۰ شروع شده بود.

سال ۱۸۹۰ در کشتار ووندد نی The massacre of Wounded Knee علیه بومیان آمریکا، تعداد زیادی سرخ‌پوست کشته شدند. این کشتار آخرین ستیز مسلحانه بزرگ میان قبیله سو لاکوتا و ایالات متحده آمریکا بود.
...
شورش مشت‌زنان در چین علیه سلطه بیگانگان در سال ۱۸۹۸ شتاب گرفت و توسط ائتلاف هشت کشور(روسیه، فرانسه، اتریش مجارستان، ایتالیا، بلژیک، پرتغال، آمریکا و ژاپن) متوقف شد. شورش مشت زنان، واقعه مهمی در عصر خودش بود.
...
در همین سال (۱۸۹۸) آمریکا، در پایان جنگ با اسپانیا کنترل کشورهای کوبا، پورتوریکو و فیلیپین را به دست آورد.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــ
«توفان و تلاطم» آلمانی Sturm und Drang
قرن نوزدهم، هنر را نیز تحت تاثیر قرار داد.در نقاشی، رئالیسم و رمانتیسمی که در ابتدای سدهٔ ۱۹ وجود داشت سر از امپرسیونیسم(دریافتگری) و نودریافتگری(نئوامپرسیونیسم) درآورد و در نیمه دوم سده نوزدهم گروه بزرگی از نگارگران آزاداندیش و نوآور فرانسه به آن روآوردند.

شماری از نقاشان مشهور قرن نوزدهم عبارت‌اند از:
پل سزان Paul Cézanne
ویلیام بلیک William Blake
یوگن دلاکروییکس Eugène Delacroix
کاسپار دیوید فردریش Caspar David Friedrich
تئودور گریکالت Théodore Géricault
ونسان ون گوک Vincent van Gogh
ژان آگوست دومینیک اینگرس Jean Auguste Dominique Ingres
ادوار مانه Édouard Manet
کامیل پیسارو Camille Pissarro
...
سدهٔ نوزدهم برای موسیقی هم پر بار بود. فرم سوناتا (ساخته موسیقایی که معمولا برای ساز تک‌نواز و یا گروه کوچکی از سازها نوشته شده باشد) به صورت فرم غالب ترکیبات سازها در آمد. بسیاری از بزرگ‌ترین موسیقی‌دانان جهان همچون لودویگ وان بتهوون، پیوتر ایلیچ چایکوفسکی، فردریک شوپن و ریچارد واگنر در این عصر زندگی می‌کردند. همچنین:
یوهانس برامس
آنتونین دورژاک
فلیکس مندلسون
فرانتز شوبرت
جوزپه وردی
روبرت شومان
...
قرن نوزدهم ادبیات را هم تحت تاثیر قرار داد. ادبیات در آن سده با رمانتیسم آغاز شد. رمانتیسم که جنبشی بر علیه عقل‌گرایی حاکم بر سدهٔ ۱۸ بود توانست در سراسر اروپا پخش شود. این جنبش کمابیش همراه با انقلاب صنعتی به پیش می‌رفت و سعی داشت تا با تغییرات بنیادینی که این انقلاب به‌وسیلهٔ موتور بخار و راه‌آهن در طبیعت به وجود می‌آورد مقابله کند.
در اروپا جنبش آلمانی «ﺍﺷﺘﻮﺭﻡ ﺍﻭﻧﺪ ﺩﺭﺍﻧﮓ» Sturm und Drang(توفان و تلاطم) که در برابر جنبش روشنگری آلمان، احساسات را در مقابل خرد، برجسته می‌کرد، با پخش‌شدن در سطح این قاره، از ایتالیا تا اسپانیا را تحت تأثیر خود قرار داد.
Sturm und Drang(توفان و تلاطم) جنبشی در ادبیات و موسیقی آلمان بود که از اواخر دهه‌ی ۱۷۶۰ تا اوایل دهه ی ۱۷۸۰ ادامه داشت و در آن ذهنیت فرد و به ویژه عواطف شدید، در واکنش به خردگرایی عصر روشنگری و جنبش‌های زیباشناختی همراه آن، آزادانه بیان می‌شد. گوته از مدافعان معروف آن بود و کناب «رنج‌های ورتر جوان» که توفانی در اروپا به راه انداخت تبدیل به انجیل جنبش رمانتیک توفان و تلاطم شد.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــ
مارکس و انگلس مانیقست کمونیسم را منتشر کردند
در قرن نوزدهم «ادمون دو گنکور» Edmond de Goncourt و «امیل زولا» در فرانسه و جیووانی کارملا ورگا Giovanni Carmelo Verga در ایتالیا برخی از بهترین رمان‌های ناتورالیست را تولید کردند. رمان‌های ناتورالیست ایتالیا از آن جهت اهمیت دارند که توانستند نقشه‌ای اجتماعی از یک ایتالیای متحد که تا پیش از آن از گوناگونی نژادی و فرهنگی آن بی‌خبر بودند به مردم ارائه دهند.
...
در سدهٔ نوزدهم میلادی نویسندگان زیادی با آثار فراوان به وجود آمدند. برخی از بزرگ‌ترین نویسندگان این سده عبارت‌اند از:
لئو تولستوی، آنتوان چخوف و فئودور داستایوفسکی از روسیه؛ چارلز دیکنز، جان کیتز، اسکار وایلد و جین آستن از انگلستان؛ ادگار آلن پو و مارک تواین از آمریکا و ویکتور هوگو، ژول ورن و چارلز بودلر از فرانسه.
همچنین:
الکساندر پوشکین
الکساندر دوما
امیلی برونته
امیلی دیکینسون
فرانسیس رنه دو شاتوبریان
فردریش هولدرلین
لرد بایرون
مارگارت فولر
نیکولای گوگول
والت وایتمن
ویلیام وردزورث
هاینریش هین
هریت بیچر استو
هنری جیمز
هنریک ایبسن
گوته
و خیلی‌های دیگر...

فوریه ۱۸۴۸ مارکس و انگلس مانیقست کمونیسم را منتشر کردند. در مورد مانیفست در بخشهای بعدی تاریخ جهان دادگاه جهان است، صحبت خواهم کرد.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــ
ادیسون با اختراع لامپ به جهان نور بخشید
از میان تأثیرگذارترین نظریه‌های سدهٔ ۱۹ میلادی می‌توان به نطریهٔ چارلز داروین که در سال ۱۸۵۹ در کتاب اصل انواع منتشر شد اشاره کرد. نظریه داروین مبنی بر تکامل و انتخاب طبیعی بود.
...
لویی پاستور توانست اولین واکسن هاری را بسازد. او همچنین توانست اکتشافات مختلفی در شیمی از جمله کریستال‌های نامتقارن را انجام دهد.
در سال ۱۸۸۰ ادیسون با استفاده از یک رشته از جنس بامبوی کربنیزه، یک طرح قابل تحقق و تولید برای لامپ حبابی مطرح کرد که مورد استفاده منازل و خانه‌ها شد. البته یک سال بعد «جوزف سوان» یک ساختار کارآمدتر را (با استفاده از رشتهٔ سلولوزی) مطرح نمود. پیشتر اما، «جیمز وودوارد»، «ویلیام سایر» و «متیو ایوانز» مدل‌های دیگر چراغ‌های الکتریکی را ارائه کرده بودند.
...
«کارل وایرشتراس» و تعدادی از ریاضی‌دانان توانستند آنالیز را مبتنی بر حساب کنند. کار اصلی کارل وایرشتراس قرار دادن آنالیز بر پایه‌های صحیح و توسعهٔ نظریهٔ تابع‌ها بر پایه سری‌های توانی بود. او همچنین کمک‌های شایانی به تئوری‌های توابع بیضوی، هندسه دیفرانسیل و معادله‌های چندمجهولی کرد.
...
برخی دیگر از دانشمندان مهم سدهٔ نوزدهم عبارت‌اند از:
آمادئو آووگادرو، فیریکدان
الکساندر گراهام بل
ماری کوری و پیر کوری
مایکل فارادی
هاینریش هرتز
ویلیام تامسون،
لرد کلوین
رابرت کخ
ماکسول
جرج مندل
دیمیتری مندلیف، و خیلی‌های دیگر...
مندلیف پایه‌گذار جدول تناوبی عناصر شیمیائی است و توانست وجود تعداد زیادی از عناصر کشف نشده را پیش‌بینی نماید.
ــــــــــــــــــــــــــــــــ
ایران در قرن نوزدهم
از جمله علل ناکامی‌های اقتصادی ما ریشه در تحولاتی دارند که ایران در قرن نوزدهم شاهد بوده‌است. اقتصاد ایران در آن دوره‌ی صد ساله مثل آب مرداب راکد و بی نشاط بود. در آن سده میهن ما در اثر منافع استعماری روسیه و بریتانیا دچار تغییرات عمده سیاسی اقتصادی و اجتماعی شد و به دست انداز افتاد.
سلطنت مطلقه و فردمحوری بیداد می‌کرد و امثال ناصرالدین شاه به عنوان ظل‌الله‌(سایه خدا) در امور مردم دخالت و اعمال قدرت می‌نمودند و هیچ نوع قانونی که قدرت شاه را محدود کند، وجود نداشت. 
ریشه‌های ساختاری و تاریخی و رسمیت‌نیافتن حقوق فردی و شهروندی از جمله به دلیل شکل نگرفتن تشکیلات قوی و با نفوذ قضایی و دادگستری در ایران قرن نوزدهم است. در شروع قرن نوزدهم هیچ مدرسه جدیدی در ایران وجود نداشت و در پایان آن نیز تنها بیست مدرسه جدید و یک دبیرستان احداث شده بود و فقط پنج درصد جمعیت شهرنشین باسواد بودند.

بیشتر مردم ایران در فقر بسر برده، برای گذران زندگی خود با مشکلات بسیاری روبه رو بودند. یکی از مصائب اقتصاد ایران در قرن نوزدهم این بود که فرایند انباشت آغازین سرمایه در آن اتفاق نیفتاد و به همین دلیل، آنچنان که محققان گفته‌اند اقتصاد ایران پیشاسرمایه‌داری باقی ماند...
...

Combined: 1800 to 1900 

1801

 

Richard Trevithick developes high-pressure steam engine

1801

 

Thomas Jefferson becomes American President

1803

 

Napoleon sells Louisiana to America to finance his wars

1804

 

Meriwether Lewis and William Clark start fact-finding voyage across America

1804

 

Death of Emmanuel Kant (philosopher)

1804

 

Francis II declared first hereditary emperor of Austria

1804

 

Napoleon makes himself Emperor of France

1805

 

Death of Friedrich von Schiller (poet)

1805

 

British under Lord Horatio Nelson defeat Napoleon at Trafalgar

1806

 

Prussians defeated by Napoleon at Jena

1806

 

German Empire re-organized by Napoleon - end of Holy Roman Empire

1807

 

Russia signs friendly Treaty of Tilsit with Napoleon

1807

 

Slave trade abolished in Britain

1807

 

Napoleon controls most of Europe

1808

 

Napoleon takes Spain but loses it again in Peninsula Wars

1809

 

Uprising in Germany and Austria - war against Napoleon renewed

1810

 

Argentina first South American state to declare independence

1810

 

Simón Bolívar leads uprising against Spaniards in Venezuela

1811

 

Luddite riots against new technologies

1812

 

Napoleon's Grand Army destroyed - retreat from Moscow

1812

 

French and British forces repel American attacks on Canada

1813

 

Interior of Australia begins to be opened up

1814

 

British forces burn Washington before negotiating peace for Canada

1814

 

Congress of Vienna - after Napoleon's defeat, Russia gains Poland and Finland, 
Netherlands acquires Belgium, and Prussia obtains Saxony and Ruhr

1814

 

Bourbon monarchy restored with Louis XVIII

1814

 

British missionaries start to convert Maoris of New Zealand

1814

 

George Stevenson builds first steam locomotive

1814

 

Denmark cedes Norway to Sweden

1814

 

Dutch cede CapeColony to British

1815

 

Napoleon escapes exile in Elba and re-takes Paris

1815

 

British under Duke of Wellington finally defeat Napoleon at Waterloo

1817

 

Death of Jane Austen (writer)

1819

 

Sir Stanford Raffles founds British settlement at Singapore

1819

 

Spain cedes Florida territory to America

1820

 

Death of King George III of England

1820

 

Charles Babbage's Difference Engine - pre-cursor to computer

1822

 

Brazil becomes nominally independent of Portugal

1822

 

Colony for freed American slaves established in Liberia

1824

 

Repeal of Combination Acts - trade unions now legal in Britain

1824

 

Death of Lord Byron (poet)

1824

 

Charles X succedes as King of France

1825

 

Nicholas I becomes Tsar of Russia - Decembrist Uprising

1825

 

First railway (Stockton to Darligton) opened

1826

 

Dutch steamship "Curaçao" first to cross Atlantic

1826

 

Thomas Jefferson and John Adams die

1827

 

Death of Ludwig van Beethoven (composer)

1827

 

Death of John Dalton (chemist)

1827

 

Death of William Blake (poet and artist)

1828

 

Death of Francisco Goya (artist)

1828

 

Death of Chaka, great Zulu conqueror

1829

 

Catholic Emancipation Act passed in Britain

1829

 

London Police Force established by Sir Robert Peel

1830

 

Belgian revolution establishes independence from Netherlands

1830

 

Polish rebellion against Russia defeated

1830

 

Death of George IV - accession of William IV

1830

 

Mormon sect founded by Joseph Smith

1830

 

July Revolution makes Louis-Philippe "Citizen-King"

1830

 

Simón Bolívar dies having liberated northern half of South America

1830

 

French capture Algeria from Turks

1831

 

Death of Wilhelm Friedrich Hegel (philosopher)

1831

 

Greece gains independence from Turkey with help from Britain

1832

 

Death of Johann Goethe (poet)

1832

 

Death of Sir Walter Scott (poet)

1832

 

First Parliamentary Reform Bill passed

1833

 

Death of Edmund Keane (Shakespearean actor)

1834

 

Tolpuddle Martyrs victimised to discourage trade unions

1834

 

Carlist Wars in Spain

1835

 

Conservative Party established by Sir Robert Peel

1836

 

People's Charter published by Chartists

1836

 

Great Trek of Boers (Afrikaners) from British South Africa

1837

 

Queen Victoria comes to British throne

1837

 

Death of John Constable (artist)

1837

 

Death of Alexander Pushkin (poet)

1837

 

Early photography pioneered by Louis Daguerre

1838

 

Trail of Tears - mass relocation of American Indians

1839

 

British force Chinese to expand trade in Opium Wars

1840

 

Victoria marries Albert of Saxe-Coburg

1840

 

End of British practice of deporting convicts to Australia

1840

 

British officially control New Zealand

1840

 

Upper and Lower Canada re-unified

1840

 

Pierre Joseph Proudhon propounds anarchist view that "property is theft"

1841

 

China cedes Hong Kong to Britain

1841

 

David Livingstone begins African explorations

1841

 

China cedes Hong Kong to Britain

1846

 

Great Potato Famine in Ireland

1848

 

Pre-Raphaelites advocate return to simple naturalism in art

1848

 

Francis Joseph accedes to Austrian throne after rising

1848

 

Hungary declares independence from Austrian Empire

1848

 

Karl Marx and Friedrich Engels publish "Communist Manifesto"

1848

 

Texas becomes part of America after wars with Mexico

1848

 

California Gold Rush begins

1848

 

Louis-Philippe abdicates - SecondRepublic declared

1849

 

Henry David Thoreau publishes "Civil Disobedience"

1849

 

Self-government established in Canada

1849

 

Papal regime restored after rebellion declared Rome a republic

1849

 

Giuseppe Garibaldi defends Italy against France and Austria

1850

 

Death of William Wordsworth (poet)

1851

 

Death of William Turner (artist)

1851

 

First Great Exhibition in CrystalPalace, London

1851

 

Gold discovered in Australia

1852

 

New Zealand's constitution established

1852

 

Louis Napoleon declares himself Emperor Napoleon III

1854

 

Crimean War - Russia against England and France

1855

 

Alexander II becomes Tsar of Russia

1855

 

David Livingstone "discovers" Victoria Falls

1856

 

William Gladstone grants home rule to Ireland

1857

 

Sepoy Rebellion - Indian army mutinies against British

1857

 

Death of Auguste Comte (philosopher)

1859

 

Charles Darwin publishes "Origin of Species"

1860

 

Piedmont and most of Italy united under Garibaldi

1860

 

Death of Honoré de Balzac (writer)

1861

 

Emancipation of serfs in Russia

1861

 

Abraham Lincoln becomes President of America

1861

 

Start of American Civil War

1861

 

John Stuart Mill publishes "Utilitarianism"

1861

 

Victor Emmanel proclaimed King of Italy by first Parliament

1862

 

Otto von Bismark becomes First Minister of Prussia at its height

1863

 

Abraham Lincoln gives Gettysburg Address speech

1863

 

Death of Eugene Delacroix (artist)

1863

 

Maximilian of Austria made Emperor of Mexico - shot in 1867

1865

 

Tashkent becomes centre of Russian expansion in Central Asia

1865

 

End of American Civil War

1865

 

Abolition of slavery in America

1866

 

Prussia captures Schleswig-Holstein from Denmark and Austria

1866

 

Anti-black Ku Klux Klan formed

1866

 

Swede Alfred Nobel produces dynamite

1867

 

Death of Michael Faraday (physicist)

1867

 

End of transportation of criminals to Australia

1867

 

America buys Alaska from Russia

1867

 

Confederation of Canada

1867

 

Confederation of North German States established

1867

 

Emperor Meiji restored after centuries of Shogun rule

1868

 

Benjamin Disraeli becomes British Prime Minister

1868

 

Revolution deposes Queen Isabella II of Spain

1868

 

Death of Giacchino Rossini (composer)

1869

 

Suez Canal opened in Egypt

1870

 

Death of Charles Dickens (writer)

1870

 

Napoleon III attacks Prussia

1870

 

Prussia war against France culminates in Siege of Paris

1870

 

Death of Alexander Dumas (writer)

1870

 

Rome and Papal states annexed to Kingdom of Italy

1871

 

Trade unions legalized in Britain

1871

 

Commune of Paris crushed - Adolphe Thiers made President of French Republic

1871

 

Prussia under Otto von Bismark annexes Alsace and Lorraine from France

1871

 

Henry Stanley finds David Livingstone near Lake Tanganyika

1871

 

Prussia under Otto von Bismark annexes Alsace and Lorraine from France

1871

 

William I of Prussia proclaimed German Emperor (Kaiser)

1872

 

Self-rule granted to CapeColony in South Africa

1873

 

FirstRepublic of Spain declared

1874

 

Benjamin Disraeli becomes British Prime minister for second time

1874

 

First Impressionist exhibition (named after Monet painting)

1876

 

Death of Mikhail Bakunin (Russian anarchist)

1876

 

Alexander Graham Bell invents telephone

1876

 

Great Famine in Southern India kills over 5 million

1876

 

Custers Last Stand - killed fighting in Indian Wars

1876

 

Dictatorship of Porfirio Díaz begins in Mexico

1876

 

Belgium under king Leopold II annexes African Congo

1876

 

Richard Wagner completes his "Ring" cycle of operas

1877

 

Queen Victoria proclaimed Empress of India

1877

 

Thomas Edison invents first phonograph

1877

 

Satsuma Rebellion in Japan against introduction of new ideas

1878

 

Salvation Army founded by Rev William Booth

1878

 

Russo-Turkish War liberates Serbia and Rumania from Turkish rule

1878

 

Thomas Edison develops electric light

1879

 

Britain and France take control of Egypt and Suez Canal

1879

 

Zulu War in South Africa

1880

 

Death of Gustave Flaubert (writer)

1881

 

William Gladstone becomes Prime Minister of Britain

1881

 

Start of pogroms against Russian Jews

1881

 

Death of Fyodor Dostoyevski (writer)

1881

 

Wyatt Earp in OK Corral gunfight

1881

 

French annexe Tunisia and other North African possessions

1882

 

Turks lose control of most of their old territories

1882

 

Jesse James shot by own gang member

1882

 

Germany, Austria and Italy establish Triple Alliance

1883

 

Revolt against British rule in Sudan

1883

 

Death of Edouard Manet (artist)

1883

 

Revolt against British rule in Sudan

1883

 

Eruption of Krakatoa Volcano, Indonesia (35,000 killed)

1883

 

Death of Richard Wagner (composer)

1884

 

Third Parliamentary Reform Bill passed

1884

 

Russia expands into Turkistan, Caucuses and eastwards

1885

 

Death of Victor Hugo (writer)

1885

 

George Eastman markets first box camera

1885

 

Germany annexes south-western and parts of eastern Africa

1886

 

All American Indians now in reservations

1886

 

Gottlieb Daimler and Karl Benz produce first automobiles

1887

 

Sir Arthur Conan Doyle writes first Shelock Holmes book

1888

 

Kaiser William II comes to power

1889

 

EiffelTower built in Paris (designed by Gustave Alexandre Eiffel)

1889

 

Brazil officially declared a republic

1889

 

Henry Stanley completes his explorations of Africa

1890

 

London Underground (electric subway system) opens

1890

 

Death of Vincent Van Gogh (artist)

1890

 

Lumière bothers develop motion pictures

1890

 

Cecil Rhodes becomes Prime Minister of Cape Colony

1890

 

William II removes Bismark as Chancellor

1891

 

Death of Arthur Rimbaud (Symbolist poet)

1892

 

Death of Alfred Lord Tennyson (poet)

1892

 

Death of Walt Whitman (poet)

1893

 

British Labour Party formed

1893

 

New Zealand becomes first country to give vote to women

1893

 

Death of Pyotr Ilyich Tchaikovsky (composer)

1894

 

Nicholas II becomes last Romanov Tsar of Russia

1894

 

Alfred Dreyfus convicted of treason

1894

 

Japan invades China - annexes Formosa and Korea

1895

 

Death of Louis Pasteur (chemist)

1895

 

Guglielmo Marconi sends first radio message

1895

 

Wilhelm Conrad Roentgen discovers x-rays

1896

 

Klondike Gold Rush in Alaska and Yukon

1896

 

Siam guarenteed independence from China by Britain and France

1897

 

Greek-Turkish War

1897

 

First zeppelin airship launched

1898

 

Spain loses rest of its empire in Spanish-American War

1898

 

Horatio Earl Kitchener re-conquers Sudan for Britain

1899

 

Beginning of Boer War in South Africa

1900

 

British establish control over much of east and central Africa

1900

 

Boxer Rising in China attempts to expel all foreigners

1900

 

Death of Friedrich Wilhelm Nietsche (philosopher)

1900

 

Death of Oscar Wilde (writer)

 
در همین زمینه 
تاریخ جهان دادگاه جهان است
تاریخ جهان از ماموت تا فیسبوک
...
سایت همنشین بهار 

 

 

برای ارسال این مطلب به فیس‌بوک، آیکون زیر را کلیک کنید:
facebook