زنانی که شکست را شکست دادند (۱۹)
پیشتر؛ در قسمت اول، و دوم و سوم و چهارم و پنجم و ششم و هفتم، و هشتم و نهم و دهم و یازدهم و دوازدهم و سیزدهم و چهاردهم و پانزدهم و شانزدهم و هفدهم و هجدهم در مورد افراد زیر توضیح کوتاهی دادهام:
قره العین، زینب پاشا (ده باشی زینب)، مریم عمید، محترم اسکندری، شوشا عصار، ملکتاج فیروز (نَجمالسلطنه)، توبا آزموده، بیبی مریم بختیاری، صدیقه دولت آبادی، مادام زری لازاریان، لُرتا هایراپتیان تبریزی، فاطمه سیاح، راضیه شعبانی، شمس کسمایی، قدمخیر قلاوند، روشنک نوعدوست، سوسن تسلیمی، پوری سلطانی، شمس الملوک مصاحب، فرح دیبا، معصومه شادمانی، قمرالملوک وزیری، بَدریِ آتابای، توران میرهادی، فاخره صبا، فخرعظمی ارغون، مهشید امیرشاهی، طلعت بصاری، روشنک داریوش، زند دُخت شیرازی، آذر رهنما، تانیا آشوت هاروتونیان، ژانت آفاری، وارتو طریان، نورالهدی منگنه، فرخ رو پارسا، نه نه علی، صدیقه سامی نژاد (روحانگیز)، مریم فیروز، پردیس ثابتی، شهناز آزاد، مهین اسکویی، ایران دَروّدی، ژاله آموزگار، منیر فرمانفرمائیان، قمر آریان، سرور کسمایی، ویدا حاجبی، لیلی افشار، هنگامه (یاشار) مفید، صدیقه سادات رسولی (روشنک)، پوران بازرگان، نسرین معظمی گلپایگانی، نسرین خسروی، لیلیت تریان، هاجر تربیت، معصومه سیحون، پَری بَرکِشلی، مریم میرزاخانی، ژاله کاظمی، مولود عاطفی، پرستو فروهر، سیمین غانم، شکوه ریاضی، طلیعه کامران، ملکه برومند، فاطمه قاضیها، لیلا اسفندیاری، منیر وکیلی، عاطفه گرگین، لیلی متیندفتری، مینو جوان، تاجالسلطنه، خانم موچول - بتول رضایی (پروانه)، سیمین بهبهانی، فرزانه تائیدی، بی بی خانم استرآبادی، فهیمه یمین اسفندیاری (فهیمه اکبر)، فروغ فرخزاد، سیما مافیها، ملکتاج محمدی (ملکه خانم)، پریسا، رزیتا شرف جهان، افتخار خانم، ملوک ضرابی، لیلی امیر ارجمند، روحانگیز، هایده چنگیزیان، دنیا فنیزاده، فریده لاشایی، سیمین شفیقی، پروین اعتصامی، آفت، ستاره فرمانفرماییان، پروانه بهار، گوهر عشقی ، سیمین قدیری، نیلوفر بیضایی، اَشرَف المُلوک (فَخرالدوله)، مهوش، سیمین دانشور، پری زنگنه، شیرین عبادی و نگار حاجسیدجوادی...
...
در این بخش به چند نفر دیگر اشاره میشود.
در این بخش به چند نفر دیگر اشاره میشود.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
پروین نوریوند

زمستان (بر اساس شعر زمستان از مهدی اخوان ثالث و به آهنگسازی (امین الله رشیدی)یاد آنشب(همایون خرم) و....و بسیاری ترانههای دیگر...
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
هما ناطق

مجموعه مقالات تاریخی از ماست که بر ماست، حافظ خنیاگری، می و شادی، کارنامه و زمانه میرزا رضا کرمانی، آخرین روزهای لطفعلیخان زند، روزنامه قانون میرزا ملکم خان، افکار اجتماعی و سیاسی و اقتصادی در آثار منتشر نشده دوران قاجار (با همکاری فریدون آدمیت) و... ازجمله یادگارهای هما ناطق است.
او همراه با سیمین دانشور تنها زنانی بودند که ۱۱ آبان ۱۳۵۶ - یک سال و اندی پیش از انقلاب بزرگ ضدسلطنتی بیانیۀ معروف به ۵۸ نفر را در آستانۀ سفر شاه به امریکا امضا کردند. البته ایشان بعد از انقلاب درخارج از کشور، به نقد نظراتش پرداخت اما شرح نداد کدام بخش بیانیهای که او هم امضا کرده، واقعی نیست.
...
در بیانیه مزبور تصریح شده بود: نظامی که در بیست و چهار سال اخیر[که از کودتای ۲۸ مرداد سال ۳۲ گذشتهاست]، قدرت سیاسی و اقتصادی را در کشور ما اِعمال میکند با بحران آشکاری روبرو شدهاست. این بحران نتیجه ضروری سیاست و روش کشورداری هیئت حاکمه ایران در این دوران بیست و چهار ساله است. این دوران از زمانی آغاز شد که گروههای حاکم به یاری نیروهای جهانگستر توانایی یافتند که مردم را از حضور و دخالت در زندگی سیاسی و عمومی محروم سازند و حکومت متکی بر اراده مردم را از اعمال قدرت سیاسی باز دارند. دستآورد این دوران بیست و چهارساله را نمیتوان و نمیبایست در مشکلات فنی و موضعی کنونی خلاصه کرد. این مشکلات خود چیزی جز برخی مظاهر و نتایج محتوم رویههای مستمر نظام سیاسی و اجتماعی کنونی نیست. (...) در جهان امروز آن نظام سیاسی شایسته احترام است که جامعه را بر اساس رعایت حقوق ذاتی و شئون و حیثیت انسانی افراد که اعلامیه حقوق بشر و میثاقهای حقوق بشر مُبیّن و مدافع آنها است اداره کند. دست آورد نظام حاکم بر ایران در بیست و چهار سال گذشته ایجاد محیطی است که در آن شأن و حیثیت حقوق انسانی افراد بطور مستمر پایمال میشود. در جهان امروز آن ملت قرین حیثیت و اعتبار سیاسی است که تعیینکننده سرنوشت خویش باشد. جلوگیری مداوم نظام حاکم از اهمال این حق مردم، سلب حیثیت سیاسی از ملت ایران است. جامعه ایران با بحرانی عمیق روبروست و در آنچه گذشت به مهمترین جلوههای این بحران اشاره کردهایم. آنچه در واقع چنین وضع بحرانی را بوجود آورده از یکسو وابستگی حیات اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور به منافع قدرتهای استعماری، و از سوی دیگر فضای خفقانآور سیاسی و نفی آزادیهای اجتماعی است. در جهان امروز حدود و مبانی حیات ملی هر جامعه را از سویی قوانین اساسی آن جامعه و از سوی دیگر میثاقها و تعهدات آن جامعه در برابر جامعه بشری تعیین میکند. نظام کنونی ایران با نقض قانون اساسی و عدم رعایت اعلامیه حقوق بشر این بحران را بوجود آوردهاست.
..
توجه و تأمل در بیانیه مزبور نشان میدهد آنچه سال ۵۷ در میهن ما گذشت، قبل از آنکه به کمسیون سهجانبه و کنفرانس گوادلوپ و بازیهای کارتر مربوط باشد، ریشه در نابسامانیهای درون کشور، و شیوه حکمرانی داشت. شرط خارجی به اعتبار مبناست که وارد عمل میشود.
خانم هما ناطق از امضاکنندگان نخستین بیانیه کانون نویسندگان ایران در سال ۱۳۴۷ و از نخستین کسانی است که در بهار ۱۳۵۶ برای احیای کانون تلاش نمود. وی با اندیشههای از پیشساخته و تاریخنویسی آرمانی و مسلکی بیگانه بود و آن را «تیشه به ریشۀ شک علمی و استقلال اندیشه» میدانست. هما ناطق اول ژانویه ۲۰۱۶ در روستایی در ۱۵۰ کیلومتری جنوبغربی پاریس درگذشت.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

فهیمه راستکار (۲۹ اسفند ۱۳۱۲ –دوم آذر ۱۳۹۱) دوبلور و هنرپیشه تئاتر، سینما و تلویزیون اهل ایران بود. او فارغالتحصیل «هنرستان هنرپیشگی» بود و در پی آن در گروههای مستقل کار خود را ادامه داد. علی نصیریان، بیژن مفید، عباس جوانمرد، صدرالدین الهی، رفعت هاشمپور، جعفر والی، جمشید لایق، فریدون ثقفی، پرویز بهرام و هوشنگ لطیفپور، از هم دورهایهای او در هنرستان هنرپیشگی بودند.
فهیمه راستکار بازی در تئاتر را با نمایش باغ وحش شیشهای اثر تنسی ویلیامز و فعالیت در دوبله را از سال ۱۳۳۵ آغاز کرد و اولین نقشی که حرف زد، بهجای ایرنه پاپاس در فیلم «تئودورا» بود. در نسخهٔ روسی «اُتِللو» هم به نقش دزدمونا (با بازی ایرینا اسکوبتسهوا) گویندگی کرد.
در سال ۱۳۳۶ به ایتالیا عزیمت کرد و به مدت چهار سال در آن کشور به دوبلاژ مشغول شد. بعد از بازگشت به ایران، به فعالیتاش در عرصهٔ دوبله ادامه داد و در دهه چهل خورشیدی، نقشگویی مهم بسیاری از فیلمها را بر عهده داشت و همچنان به بازی در تئاتر نیز ادامه داد. صدای او بهجای کاترین هپبورن در «شیر در زمستان»، اینگرید برگمن در «آیا برامس را دوست دارید؟»، ملینا مرکوری در «یکشنبهها هرگز»، آوا گاردنر در «کنتس پابرهنه»، جنت لی در «روانی»، سوفیا لورن در «زیبای میلیونر»، هتی مکدانیل (در نقش دایهٔ سیاهپوست) در «بر باد رفته»، اینگرید تولین در «توتفرنگیهای وحشی»، مارتا اسکات در «بن هور»، ایران دفتری در «قیصر» و نصرت پرتوی در «گوزنها» از بهیادماندنیترین کارهای او در عرصهٔ دوبله است.
در سال ۱۳۳۶ به ایتالیا عزیمت کرد و به مدت چهار سال در آن کشور به دوبلاژ مشغول شد. بعد از بازگشت به ایران، به فعالیتاش در عرصهٔ دوبله ادامه داد و در دهه چهل خورشیدی، نقشگویی مهم بسیاری از فیلمها را بر عهده داشت و همچنان به بازی در تئاتر نیز ادامه داد. صدای او بهجای کاترین هپبورن در «شیر در زمستان»، اینگرید برگمن در «آیا برامس را دوست دارید؟»، ملینا مرکوری در «یکشنبهها هرگز»، آوا گاردنر در «کنتس پابرهنه»، جنت لی در «روانی»، سوفیا لورن در «زیبای میلیونر»، هتی مکدانیل (در نقش دایهٔ سیاهپوست) در «بر باد رفته»، اینگرید تولین در «توتفرنگیهای وحشی»، مارتا اسکات در «بن هور»، ایران دفتری در «قیصر» و نصرت پرتوی در «گوزنها» از بهیادماندنیترین کارهای او در عرصهٔ دوبله است.
«سفر دراز روز در شب»، «مرد دوم»، «آنتیگونه»، «ترس و نکبت رایش سوم»، «انسان، حیوان و تقوا»، «خانه برناردا آلبا»، «اورگاست»، «رؤیا»، «پرواربندان»، «وای بر مغلوب» و… از جمله نمایشهایی است که فهیمه راستکار نقش آفرینی کردهاست. وی سال ۱۳۵۱ در مراسم افتتاحیهٔ «تئاتر شهر» که نمایش «باغ آلبالو» اثر آنتون چخوف و به کارگردانی آربی اوانسیان روی صحنه رفت، یکی از بازیگران آن بود. همچنین بازیگری در سینما را از سال ۱۳۵۲ با فیلم «مغولها» به کارگردانی پرویز کیمیاوی آغاز کرد؛ اما تا بعد از انقلاب در فیلم دیگری بازی نکرد و ترجیح داد فعالیت اصلیاش را در دوبله و تئاتر متمرکز کند.
نجف دریابندری، مترجم پیشکسوت، همسر او بود و در برخی آثار مانند «کتاب مستطاب آشپزی» با هم همکاری داشتهاند.
از دوبلههای شاخص فهیمه راستکار در سالهای پس از انقلاب ایران میتوان به نقشهای اوشین کهنسال در سریال «سالهای دور از خانه» و خانم مارپل در سریال «خانم مارپل» اشاره کرد که با استقبال مخاطبین مواجه شد. فهیمه راستکار پنجشنبه دوم آذر ۱۳۹۱ درگذشت.
از دوبلههای شاخص فهیمه راستکار در سالهای پس از انقلاب ایران میتوان به نقشهای اوشین کهنسال در سریال «سالهای دور از خانه» و خانم مارپل در سریال «خانم مارپل» اشاره کرد که با استقبال مخاطبین مواجه شد. فهیمه راستکار پنجشنبه دوم آذر ۱۳۹۱ درگذشت.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
شهپر امیرابراهیمی

وی در فیلمهای بازیگر ، جاهل محل و پرتگاه مخوف، بازیگر و در فیلمهای زیر خوانندگی کرده است: پیشکسوت، پری خوشگله، دختران با معرفت، جنوبی، کابوس و از این قبیل...
اضافه کنم که ترانه و رقص در فیلمهای ایرانی قبل از انقلاب نقش پر رنگی داشت و به همین دلیل در بسیاری از فیلمها کارگردانان از صدای خوانندگان معروف یا خود آنها استفاده میکردند. از جمله این خوانندگان که از صدا و حضورشان در برخی از فیلمهای سالهای قبل از انقلاب ۱۳۵۷ استفاده شد، میتوان به نامهای دلکش، بهرام سیر، قاسم جبلی، فتانه، مهوش، شهپر، پریوش، فرح پناهی، پوران، ویگن، گوگوش، روانبخش، منوچهر، عارف، گلپایگانی، آغاسی، فریدون فرخزاد، سوسن، جمال وفائی و مهستی اشاره کرد. برخی دیگر از خوانندگان فقط با صدایشان در سینمای ایران حضور داشتند که از آن جمله اند: الهه، عهدیه، ایرج، ایرج مهدیان، فیروزه، بهشته، گیتی، فرهاد، ضیا و رامش. برگردیم به شهپر. همانطور که اشاره شد شهپر در طول سالهای دهه چهل خورشیدی، همراه با مهوش و آفت، یکی از سه خواننده عامهپسند و پرطرفدار ایران بهشمار میآمد.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
مهناز افخمی

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
شهربانو منصوریان

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
نسرین ستوده

این بحث ادامه خواهد داشت
پانویس
- دوستان دانشور و فرهنگورز، در این بحث، به بیش از ۱۵۰ زن اشاره میشود که هر کدام زندگی متفاوتی داشتند و به شیوه خاص خویش با چالشها و مشکلات درافتادند. بدیهیست که همه در یک راستا و از یک قماش نیستند. اینکه نگاه و دیدگاه شماری از آنها حرف و حدیث دارد (که دارد)، یا با آنچه من و شما فکر میکنیم مطابق نیست، دلیل نمیشود که از آنان یاد نشود.
- کسانیکه در این بحث از آنان اسم میبرم کم و بیش شناخته شده هستند، اما دیگرانی هم هستند که از آنان کسی یاد نمیکند اما در شمار شریفترین زنان میهن ما هستند، زنان مچاله شده و رنج دیدهای که قربانی تاریخ مذکر و فقر فرهنگی بوده، به اطاعت خودخواسته و ستم مضاعف، خو کردهاند. باید در فصلی جداگانه از آنان سخن گفت.
- دوستان دانشور و فرهنگورز، در این بحث، به بیش از ۱۵۰ زن اشاره میشود که هر کدام زندگی متفاوتی داشتند و به شیوه خاص خویش با چالشها و مشکلات درافتادند. بدیهیست که همه در یک راستا و از یک قماش نیستند. اینکه نگاه و دیدگاه شماری از آنها حرف و حدیث دارد (که دارد)، یا با آنچه من و شما فکر میکنیم مطابق نیست، دلیل نمیشود که از آنان یاد نشود.
- کسانیکه در این بحث از آنان اسم میبرم کم و بیش شناخته شده هستند، اما دیگرانی هم هستند که از آنان کسی یاد نمیکند اما در شمار شریفترین زنان میهن ما هستند، زنان مچاله شده و رنج دیدهای که قربانی تاریخ مذکر و فقر فرهنگی بوده، به اطاعت خودخواسته و ستم مضاعف، خو کردهاند. باید در فصلی جداگانه از آنان سخن گفت.

░▒▓ همه نوشتهها و ویدئوها در آدرس زیر است:
...
همنشین بهار
برای ارسال این مطلب به فیسبوک، آیکون زیر را کلیک کنید:facebook